22.lipnja

Osnovan prvi partizanski odred u Hrvatskoj


22. lipnja - Bio je to dramatičan dan i u svjetskim razmjerima. Rano ujutro nacistička Njemačka na širokoj fronti prema Lenjingradu, Kijevu i Moskvi napala je Sovjetski Savez i tako prekinula kratkotrajno savezništvo Hitlera i Staljina. Na vijest o tome događaju, bez ikakvih naloga sa strane, sisački Hrvati, komunisti i antifašisti krenuli su pod vodstvom Vlade Janjića Cape u šumu, u borbu s Pavelićevom Nezavisnom Državom Hrvatskom i fašizmom.
Do tog trenutka, službeno u sklopu Kominterne, kao glavni neprijatelj komunista nije bila označena fašistička osovina, nego zapadne imperijalističke zemlje. Ipak, hrvatski domoljubi, komunisti, nisu čekali proglase i pozive koji su kasnije zaredali. Krenuli su u akciju, svjesni velikog preokreta na istoku, ali i potrebe da u nacionalno-oslobodilačkoj borbi pridonesu slomu fašizma i stvaranju nove državne zajednice - federativne Jugoslavije, u kojoj će, kako su se nadali, i Hrvatska biti ravnopravna federalna država.
Iako u Hrvatskoj tada nije bilo uvjeta za pokretanje ustanka širokih razmjera, ipak je bilo komunista i Hrvata koji su antifašistički mislili i gradili budućnost na demokratskim osnovama. U svome tromjesečnom djelovanju u šumama oko Siska 1. partizanski odred u Jugoslaviji izvršio je nekoliko diverzija na željezničku prugu i telegrafsko-telefonske linije, te organizirao ilegalni i propagandni rad u Sisku i okolnim selima. Sastavljen isključivo od Hrvata, odred je razbijao nacionalnu podvojenost što su je stvorile ustaše, pa je njegov kasniji dolazak na Baniju imao velikog odjeka među tamošnjim srpskim pučanstvom.
Počevši od Siska kroz teške godine rata, ustanak u Hrvatskoj razvijao se postupno, sa sve većim opredjeljenjem hrvatskog naroda za partizanski pokret. To je omogućilo stvaranje hrvatskog antifašističkog sabora ZAVNOH-a i konstituiranje federalne države Hrvatske koja je izašla iz rata kao pobjednik na strani savezničkih demokratskih snaga. Poslije partizanske borbe utvrđene su i granice Hrvatske, a vraćeni su joj i oteti dijelovi - Istra, Rijeka, Zadar i jadranski otoci. No, Hrvatska nije mogla ostati u sklopu jugoslavenske federacije zbog neravnopravnog položaja.

NA DANAŠNJI DAN : Zločini nad Srbima u BiH i Hrvatskoj

Masakriranje starih

Povodom 15 godina od stradanja Srba, stavljamo na raspolaganje dokumentaciju o licima srpske nacionalnosti koja su ubijena u masovnim pokoljima juna 1992. Pozivamo čitaoce da pomognu u otkrivanju zločina i dopuni podataka koje saopštavamo i kompletiranju dokumentacije Centra za istraživanje zločina nad srpskim narodom. Nijedan od ovih zločina učinjenih nad Srbima
u Bosni i Hrvatskoj do danas nije procesuiran niti u Hagu, niti pred sudovima BiH
Vrnojevići, skoro čisto srpsko selo u opštini Živinice (Hrvata 3, muslimana 1, Srba 330) od početka rata bilo je izloženo veoma čestim oružanim provokacijama, zastrašivanju, pretresima, maltretiranju, racijama, pljačkama i oružanim napadima policije i hrvatsko-muslimanskih jedinica iz sastava Armije BiH. U selo su u više navrata upadale različite muslimanske ili hrvatsko-muslimanske vojne, paravojne ili policijske grupe u gotovo stalnoj poteri za navodno naoružanim Srbima, njihovom sakrivenom oružju, vojnoj opremi, hrani i radio-stanicama. Prilikom jednog od tih brojnih pretresa i upada u selo, koji se dogodio u kasnim večernjim časovima 21-22. juna 1992, ubijena su tri nedužna civila srpske nacionalnosti.
Žrtve: 1) Tomislav (Jovan) Bošković, 1932; 2) Daša Ristić iz sela Kotornice; 3) Branko Narandžić.
Bujakovina, selo u opštini Srbinje. U ovom, uglavnom muslimanskom selu (Srba 28, muslimana 121), 22. juna 1992. izvršen je napad na mali srpski zaselak u kome je na veoma svirep način, pretežno tupim predmetima i noževima masakrirano devet uglavnom starijih lica srpske nacionalnosti koji su i pored svih opasnosti i rizika odlučili da ostanu u svojim kućama. Ubistva nemoćnih ljudi počinili su muslimani Bujakovine, komšije žrtava, pripadnici lokalnih vojnih formacija, svrstani u Armiju BiH. Pokretna imovina i stoka žrtava i ostalih Srba koji su blagovremeno sa decom napustili selo opljačkana je, a ostalo spaljeno i razoreno.
Žrtve: 1) Dušan (Mirko) Kalajdžić, 1920; 2) Joka (Milan) Kalajdžić, 1925; 3) Milisav (Rajko) Govedarica, 1973; 4) Ilija (Mile) Govedarica; 5) Ilinka Govedarica, 1924; 6) Jovo (Vaso) Vučetić (slep čovek), 1920; 7) Milka (Blagoje) Vučetić, 1924; Milan (Vido) Vučetić, 1910. i 9) Vidosava (Blagoje) Bjelović, 1914.