Heroj koga su izdali saveznici
Sve do 1943. godine Draža i njegova jugoslovenska vojska u otadžbini su među
saveznicima slavljeni kao prva saveznička gerila, prvi pokret koji se vojno suprotstavio Silama osovine. Sem
konkretnog otpora Nemačkoj vojnoj sili, četnici su spasili i više od 500 savezničkih pilota, za šta je Draža
Mihailović, posmrtno, 1948. godine odlikovan
Legijom časti, jednim od najvećih odlikovanja koji mu je dodelio američki
predsednik Truman. Međutim, te godine dolazi do promene stava među saveznicima,
pri čemu se prednost daje Titovim partizanima.Puno je razloga zašto je do toga došlo,
ali najmanje pije vodu komunistička priča da su saveznici tek tada
shvatili ko
su pravi borci protiv okupatora u Jugoslaviji. Doduše, mnogi istoričari
tvrde
da su se u britansku Direkciju za specijalne operacije (SOE) sa
sedištem u Kairu infiltrirali komunistički špijuni, koji su svaku
četničku akciju protiv Nemaca pripisivali Titovim partizanima. Međutim,
do promene savezničkog stava najviše je došlo zbog promene u vojnoj
strategiji. Naime,
Amerikanci su forsirali jednostavan
plan koji je predviđao iskrcavanje saveznika na francuskoj obali i brz
prodor
do Nemačke, što bi dovelo do njenog sloma već do kraja 1943. godine.
Britanci se sa tim nisu
slagali, jer su se plašili sopstvenih žrtava (za tuđe nisu previše
marili), već
su planirali postepeno potiskivanje Nemačke na spoljnim frontovima. To
je
razbesnelo Staljina, koji je za vratom već imao preko 200 nemačkih
divizija i bio skoro u bezizlaznoj situaciji. Plašeći se da bi u takvim
prilikama Sovjeti sa Nemcima mogli da zaključe seperatni mir, Staljina
je trebalo odobrovoljiti određenim ustupcima, a jedan od
njih je bio i proširenje interesnih sfera SSSR-a u istočnoj Evropi, a
samim tim i u Jugoslaviji. To je i
dogovoreno na Teheranskoj konferenciji u leto 1943. godine, što je
praktično značilo da Dražu i njegove vojnike treba pustiti niz
vodu. Bila je to, po mišljenju francuskog istoričara i novinara Žana
Kristofa Buisona, ali i mnogih drugih autora, najveća saveznička izdaja
u Drugom svetskom ratu.