NA DANAŠNJI DAN
Zločini koji su počinjeni nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini
Žrtve duge opsade srpskih sela Donje i Gornje Smoluće
Pripremio Milivoje Ivanišević
Smoluća Donja i Smoluća Gornja (Smoluća Donja - Srba 1267, muslimana 6, Jugoslovena 51, ostalih 65, Smoluća Gornja - Srba 676, muslimana 2, Jugoslovena 34, ostalih 25), gotovo istoimena sela u opštini Lukavac, bila su pod muslimanskom opsadom od 18. juna do kraja avgusta 1992. U tom, za ratne uslove, veoma dugom razdoblju, srpski narod ovih sela i izbeglice koje su tu našle zaštitu, u gotovo svakodnevnim borbama, spasavajući živote i imovinu, skromnim, lakim pešadijskim i lovačkim naoružanjem odolevao je opsadi oružanih formacija Drugog korpusa Armije BiH, lokalnih dobrovoljaca regrutovanih sa područja Tuzle, Lukavca, Gračanice, Živinica, Banovića, Srebrenika i okolnih muslimanskih i hrvatskih naselja. Akcijom je rukovodio komandant tuzlanskog područja i korpusa Željko Knez. Za to vreme u Smoluću se okupio i veliki broj izbeglica iz ostalih popaljenih i razorenih srpskih sela (Tinja, Potpeć, opština Srebrenik, Gornji Lukavac i dr). Od Srba je uporno i ultimativno traženo da se predaju i da predaju teško naoružanje koje nisu ni posedovali. To je bio razlog za opsadu i iscrpljivanje meštana i srpskih izbeglica koje su u ovom selu našle zaštitu. Procenjuje se da se tih meseci u blokadi našlo najmanje 7.000 lica srpske nacionalnosti. Stalni frontalni napadi, upadi diverzantsko-terorističkih grupa i granatiranja prouzrokovali su veliki broj žrtava kod civilnog stanovništva i njihovih branilaca. U međuvremenu je u selu ponestalo hrane, sanitetskog materijala, lekova, ali i sredstava, ponajviše municije, za dalju uspešnu oružanu odbranu. Hrvatske i muslimanske jedinice sprečavale su pristup ekipama Međunarodnog komiteta Crvenog krsta i svaku dostavu humanitarne pomoći, hrane ili lekova, pa čak i evakuaciju dece, bolesnih, starih i ranjenih meštana. Ovaj očajnički svenarodni otpor srpskog naroda Smoluće i izbeglica okončan je 27. avgusta 1992. uspešnom akcijom Vojske Republike Srpske sa planine Ozren i jedinice „Panteri“ iz Bijeljine, kojom je komandovao čuveni LJubiša Savić Mauzer. Zahvaljujući njima probijena je muslimanska blokada i narod je konačno mogao da pređe na slobodnu teritoriju. Praznu Smoluću potom su okupirale, opljačkale, razorile i spalile muslimansko-hrvatske oružane jedinica.
Žrtve: 1) Petar (Jovan) Blažanović, 1950; 2) Jovan (Miljo) Vuković, 1938; 3) LJubomir (Pero) Vuković, 1960; 4) Milan (Vojin) Vuković, 1952; 5) Milorad (Ratko) Vuković, 1959; 6) Ratko (Pero) Vuković, 1950; 7) Zoran (Uroš) Dragić, 1966; 8) Vojin (Stevan) Despotović, 1942; 9) Stevan (Jovan) Ilić, 1961; 10) Slobodan (Mitar) Jovanović, 1964; 11) Branko (Stojan) Jovanović, 1956; 12) Stojan (Milan) Jović, 1934; 13) Stojan (LJubomir) Marić, 1955; 14) Savo (Danilo) Mihajlović, 1952; 15) Miroslav (Savo) Nikić, 1957; 16) Petar (Savo) Cvijetinović, 1951; 17) Cvijetin (Stevo) Savić, 1944; 18) Bogdan (Stokan) Jovanović, 1952; 19) Risto (Lazar) Jelić, 1964; 20) Veselin (Stanislav) Bilić, 1972; 21) Boško (Milanko) Blagojević, 1971; 22) Dragoslav (Stojan) Božić, 1971; 23) Jovo (Marko) Gavrić, 1951; 24) Nenad (Đorđe) Gavrić, 1950; 25) Jovo (Milorad) Ilić, 1972; 26) Momir (Miloš) Ilić, 1962; 27) Risto (Stanoje) Jelić, 1955; 28) Dušan (Krsto) Jovanović, 1963; 29) Slobodan (Mihajlo) Jovanović, 1965; 30) Slobodan (Živko) Krsmanović, 1960; 31) Dušan (Stevo) Maksimović, 1945; 32) Mile (Milovan) Maksimović, 1966; 33) Risto (Stojan) Maksimović, 1945; 34) Stojan (Risto) Maksimović, 1968; 35) Milorad (Pero) Milaković, 1963; 36) Radovan (Sretko) Milanović, 1961; 37) Aleksa (Dragomir) Mićić, 1962; 38) Rado (Spasoje) Mićić, 1957; 39) Goran (Drago) Petković, 1967; 40) Živko (Rade) Radojčić,1956; 41) Đorđe (Risto) Ristić, 1938; 42) Dragan (Milan) Simeunović, 1968; 43) Nedo (Stojan) Tanić, 1948; 44) Slavko (Jovo) Tanić, 1956; 45) Stevo (Jovo) Tanić, 1953; 46) Dragan (Boško) Todić, 1969; 47) Dušan (Simo) Tomić, 1955; 48) Marko (Dušan) Tomić, 1961; 49) Slavko (Jovan) Manojlović, 1955; 50) Živko (Risto) Stanković, 1953.