Na današnji dan 5.svibnja

Gost

Osnovano Vijeće Europe Na današnji dan 5.svibnja Vijece_europe

5. svibnja - U palači Saint James u Londonu 5. svibnja 1949. potpisan je statut kojim je osnovano Vijeće Europe. Statut je potpisalo deset zemalja: Belgija, Francuska, Luksemburg, Nizozemska, Velika Britanija, Irska, Italija, Danska, Norveška i Švedska. Prva sjednica održana je u Strasbourgu, koji je postao i stalnim sjedištem Vijeća. Odmah na početku donesena je i prva velika konvencija, Europska konvencija o ljudskim pravima, potpisana u Rimu 4. studenog 1950.
Vijeće Europe prva je međunarodna organizacija osnovana nakon Drugoga svjetskog rata, a njezine su glavne zadaće jačanje demokracije, ljudskih prava i vladavine zakona u zemljama članicama. Sastoji se od triju glavnih tijela: Komiteta ministara, koji donosi odluke, Parlamentarne skupštine, savjetodavnog tijela, i Kongresa lokalnih i regionalnih vlasti, sa zadatkom jačanja demokratskih ustanova na lokalnom planu. Između 1949. i 1970. još je osam zemalja pristupilo Vijeću: Grčka, Island, Turska, Njemačka, Austrija, Cipar, Švicarska i Malta. U tom razdoblju organizacija je postupno ustanovljavala i razvijala svoj ustroj i glavna tijela.
Prvo javno saslušanje Europskog suda za ljudska prava održano je 1960. Prva veća politička kriza u Vijeću nastala je 1967. vojnim pučem u Grčkoj, koja je ponovno primljena tek nakon pada diktature 1974. U međuvremenu je, u ljetu iste godine, izbila Ciparska kriza. Dvije godine nakon mirne revolucije i okončanja četrdesetosmogodišnje salazarističke diktature, Portugal je pristupio Vijeću 1976. Godinu dana poslije, nakon smrti generala Franca, u Vijeće ulazi i Španjolska. Pristupanjem Lihtenštajna, San Marina i Finske uglavnom je završena integracija zapadnoeuropskih država, a u međuvremenu je Vijeće Europe postavilo temelje za pristupanje zemalja srednje i istočne Europe. Parlamentarna skupština Vijeća 1989. ustanovila je status gosta za te zemlje, pod uvjetom da potpišu završni dokumenat Helsinškog skupa o europskoj sigurnosti i suradnji te Konvenciju Ujedinjenih naroda o ljudskim pravima.
Hrvatska je potpisala sporazum o primanju u Vijeće Europe 6. 11. 1996. Danas Vijeće Europe okuplja 40-ak zemalja članica, s oko 800 milijuna ljudi, te surađuje s mnogim drugim organizacijama, posebice s Europskom zajednicom i Organizacijom za europsku sigurnost i suradnju.

Prijatelj foruma Broj poruka : 10774 Datum upisa : 03.11.2006

Na današnji dan - 5. MAJ

RTS

1705 - Umro je rimsko-nemački car Leopold I. Uspešno se borio protiv Turaka, a slavu mu je donela odbrana Beča 1683. Za vreme njegove vladavine [od 1658] Srbi su se, pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića, doselili u južnu Ugarsku i u Srem.

1813 - Rođen je danski filozof Seren Kjerkegor, začetnik filozofije egzistencijalizma ['Ili-ili: fragmenti života', 'Pojam strepnje', 'Bolest na smrt', 'Stadijumi na životnom putu', 'Filozofske mrvice'].

1815 - Rođen je francuski pisac komedija i vodvilja Ežen Martin Labiš. Neke od njegovih komedija ubrajaju se u najpopularnije komedije 19. veka ['Slamni šešir', 'Put gospodina Perišona'].

1818 - Rođen je nemački filozof Karl Hajnrih Marks, teoretičar modernog socijalizma i komunizma. Sa Fridrihom Engelsom napisao je 1848. Komunistički manifest ['Prilog kritici Hegelove filozofije prava', 'Teze o Fojerbahu', 'Osamnaesti brimer Luja Bonaparte', 'Kapital - kritika političke ekonomije'].

1821 - Umro je francuski car Napoleon I Bonaparta, jedan od najvećih vojskovođa u istoriji, čiji su osvajački pohodi izmenili Evropu. Umro je na ostrvu Sveta Jelena kao britanski zatvorenik.

1846 - Rođen je poljski pisac Henrik Sjenkjevič, autor romana 'Ljuo vadis', i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905.

1855 - Crnogorski knez Danilo I Petrović doneo je Opšti zemaljski zakonik u koji su unete imovinske i poreske reforme.

1860 - Italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi sa svojih 'hiljadu crvenih košulja' isplovio je iz Đenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.

1883 - Rođen je srpski kompozitor i muzički pisac Petar Konjović, rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti i upravnik Muzikološkog instituta ['Knez od Zete', 'Vilin veo', 'Koštana', 'Seljaci'].

1904 - Na brdu Volujica kod Bara postavljena je prva radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema na Balkanu.

1930 - Britanske vlasti u Indiji uhapsile su Mahatmu Gandija zbog njegove kampanje građanske neposlušnosti.

1936 - Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale su Adis Abebu, prestonicu Etiopije. Istog dana 1941. u oslobođeni grad ušao je etiopski car Haile Selasije I.

1945 - Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete 'Fau 1' i 'Fau 2'. Američke trupe su oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor Mathauzen.

1954 - General Alfredo Štresner je vojnim udarom oborio predsednika Paragvaja Federika Čaveza, započevši tako 34-godišnju diktaturu.

1955 - Odlukom saveznika, Savezna Republika Nemačka ponovo je stekla suverenitet.

1961 - Iz Kejp Kanaverala je lansiran kosmički brod 'Merkjuri', prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard.

1977 - Umro je nemački državnik i ekonomista Ludvig Erhard, zapadnonemački kancelar [1963-66] u vreme privrednog oporavka zemlje nakon Drugog svetskog rata.

1978 - Teroristička organizacija 'Crvene brigade' saopštila je da je ubila bivšeg premijera Italije Alda Mora, otetog u martu 1978. Njegovo telo pronađeno je dva dana kasnije u vozilu u centru Rima.

1981 - Bobi Sends postao je prvi od deset pripadnika Ire koji je umro u zatvoru Mejz, u Severnoj Irskoj, od posledica štrajka glađu.

1993 - Umro je američki pisac i intelektualac Irving Hou, čije je najpoznatije delo 'Svet naših očeva', studija o istočno-evropskim Jevrejima imigrantima u Sjedinjenim Američkim Državama.

1999 - Indonezija i Portugal potpisale su dokument kojim je priznata nezavisnost Istočnog Timora.

2001 - Pripadnici pobunjeničke grupe UNITA su u Angoli kidnapovali 51 dečaka i 9 devojčica iz internata za ratnu siročad koji se nalazi izvan Kaksita, severo-istočno od Luande. Prilikom pobune, poginulo je oko 200 civila.

2003 - Haški tribunal podigao je optužnicu protiv bivšeg načelnika Službe državne bezbednosti Srbije Jovice Stanišića i bivšeg komandanta Jedinice za specijalne operacije Franka Simatovića Frenkija, kojom se terete za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu uklanjanja nesrba sa velikih delova teritorija Hrvatske i BiH, tokom ratova od 1991. do 1995. Oni su uhapšeni 13. marta u policijskoj akciji 'Sablja' a posle podizanja optužnice izručeni su sudu u Hagu.

2003 - Ruanda je oslobodila više od 22.000 zatvorenika, koji uglavnom bili umešani u masakr koji je 1994. počinila Hutska milicija, kada je ubijeno oko 800.000 etničkih Tutsija i umerenih Huta. U zatvoru je ostalo oko 80.000 ljudi, gde većina čeka suđenje.

2003 - Umro je Valter Sisulu, jedan od veterana u borbi protiv belaca koji su manjina u Južnoj Africi i dugogodišnji prijatelj i mentor Nelsona Mendele, najpoznatijeg borca protiv aparthejda.

2004 - U aukcijskoj kući 'Sotbi' u Njujorku Pikasova slika 'Dečak sa lulom' postigla je cenu od 104.168.000 dolara, što je apsolutni svetski rekord u aukcijskoj prodaji slika.

2005 - Na parlamentrnim izborima u Velikoj Britaniji Laburistička partija Tonija Blera osvojila je apsolutnu većinu u britanskom parlamentu, a premijer Toni Bler treći uzastopni mandat.

» 4.svibnja