Na današnji dan - 26. MAJ

Na današnji dan - 26. MAJ
RTS

604 - Umro je Sveti Avgustin, prvi kenterberijski nadbiskup i osnivač hrišćanske crkve u Engleskoj. Papa Grgur I poslao ga je 596. sa 40 benediktinaca da utemelji hrišćanstvo i poveže Englesku s Rimom. Godine 597. osnovao je Kenterberijsku nadbiskupiju.

735 - Umro je engleski istoričar i kaluđer Sveti Bid [Bede],autor prve istorije Engleske. Njegova 'Crkvena istorija engleskog naroda' [Historia Ečlesiastica Gentis Anglorum], pisana na latinskom, najvažniji je izvor anglosaksonske istorije između prvog i šestog
veka.

521 - Rimsko-nemački car Karlo V, kao izvršilac papske ekskomunikacije, doneo je Vormski edikt kojim su Martin Luter, osnivač protestantizma u Nemačkoj i njegovi sledbenici prognani iz
zemlje.

1659 - Aurangzeb, veliki mogul Indije zvanično je stupio na presto koji je uzurpirao zbacivši oca i smaknuvši braću.

1805 - Napoleon Bonaparta krunisan je za kralja Italije u milanskoj katedrali.

1822 - Rođen je francuski pisac Edmon Gonkur [Edmond Goncourt]. Zaveštanjem posle njegove smrti 1896. osnovana je 'Akademija Gonkur' [1896] koja od 1903. svake godine nagrađuje najbolji roman francuske
literature.

1851 - U Londonu je počeo prvi moderni međunarodni šahovski turnir, koji je 15. jula, u konkurenciji 16 igrača, završen trijumfom nemačkog majstora Adolfa Andersena [Anderšen].

1865 - Predajom generala Kirbija Smita [Kirby Smith] u Šrevenportu kod Nju Orleansa u Luizijani, prestao je poslednji oružani otpor južnjačke vojske u Američkom građanskom ratu, mesec i po dana pošto je Konfederacija potpisala kapitulaciju.

1868 - Obešen je irski nacionalista Majkl Baret [Mićael Barrett] zbog bombaškog napada u Londonu. To je bilo poslednje javno smaknuće
u Engleskoj.

1876 - Umro je češki istoričar i političar František Palacki [Palacky], organizator i predsednik Sveslovenskog kongresa 1848. i jedan od osnivača Matice češke. Zastupao je ideju austroslavizma i
zalagao se za federativno preuređenje Austro-Ugarske.

1896 - Nikola II Romanov krunisan je za cara Rusije.

1912 - Rođen je mađarski političar Janoš Kadar [Janos], lider mađarskih komunista [1956-1988] i predsednik vlade 1956. nakon antisovjetskih demonstracija i oružane pobune u Mađarskoj koja je ugušena intervencijom sovjetskih trupa.

1923 - Održana je prva motociklistička trka '24 casa Le Mana'.

1942 - U Londonu je potpisan britansko-sovjetski ugovor o punoj saradnji dveju zemalja u Drugom svetskom ratu i posle okončanja rata.

1955 - U Beograd je doputovala delegacija Sovjetskog Saveza na čelu sa prvim sekretarom CK KPŠ Nikitom Hruščovom. Nakon 1948. bila je to prva zvanična poseta predstavnika ŠSR-a Jugoslaviji. Na kraju razgovora potpisana je Beogradska deklaracija, kojom su normalizovani međudržavni odnosi.

1966 - Britanska Gijana je postala nezavisna država u okviru Britanskog komonvelta.

1972 - U Moskvi je potpisan prvi sporazum ŠSR i SAD oograničenju strategijskog nuklearnog naoružanja [SALT 1].

1976 - Umro je nemački filozof Martin Hajdeger [Heidegger], jedan od najuticajnijih filozofa 20. veka, profesor univerziteta u Frajburgu ['Bivstvovanje i vreme', 'Kant i problem metafizike', 'Šta je metafizika', 'Šta je to filozofija', 'Niče', 'O suštini istine'].

1978 - Umrla je ruska balerina Tamara Platonovna Karsavina, uz Anu Pavlovu i Vaclava Nižinskog jedna od najvećih zvezda Ruskog baleta
Sergeja Đagiljeva.

1991 - Zvijad Gamsahurdija je izabran za predsednika Gruzije.

1991 - Austrijski putnički avion 'Boing 767', kompanije bivšeg automobilskog asa Nikija Laude, pao je oko 160 kilometara severno od Bangkoka. Poginula su sva 223 putnika i člana posade. Među poginulim su bila i trojica Jugoslovena.

1997 - Australijski premijer Džon Hauard [John Howard] izvinio se desetinama hiljada Aboridžina koji su u prošlosti, zbog sprovođenja politike asimilacije na silu uzeti od njihov roditelja.

1998 - Uprkos protivljenju profesora i studenata, Skupština Srbije usvojila je Zakon o univerzitetu kojim je vlada Srbije ovlašćena da postavlja rektora, dekane, univerzitetske i fakultetske upravne i nadzorne odbore. Policija je brutalno rasterala studente i profesore koji su zbog toga protestovali ispred zgrade Skupštine. U naredne dve godine 180 profesora napustilo je Beogradski univerzitet.

2001 - Organizaciju afričkog jedinstva [OAJ] je nakon 38 godina postojanja zamenila Afrička unija. Promena je izvršena u cilju političke i ekonomske integracije 53 afričke države članice, a po ugledu na Evropsku uniju.

2002 - Francusko-poljski režiser Roman Polanski osvojio je Zlatnu palmu na filmskom festivalu u Kanu za film 'Pijanista'.

2003 - U avionskoj nesreći ukrajinskog aviona tipa Yak-42 u blizini Crnog mora, kod grada Trabzona, poginula su 62 pripadnika španskih mirovnih trupa, koji su se vraćali iz Avganistana i 13 članova posade.

2004 - Vlada Sudana i pobunjenici sudanske Narodne oslobodilačke armije potpisali su u Keniji dogovor o podeli vlasti i upravljanju u
strateškim oblastima oko kojih su se borili