Na današnji dan - 23. JANUAR

Na današnji dan - 23. JANUAR
RTS

1719. - Ujedinjenjem Vaduca i Šelenberga stvorena kneževina Lihtenštajn.

1744. - Umro italijanski filozof, istoriograf i teoretičar prava Đovani Batista Viko, ili Đambatista, osnivač filozofije istorije i preteča moderne teorije estetike.

1783. - Rođen francuski pisac Mari Anri Bejl, poznat kao Stendal, začetnik francuskog realizma, jedan od tvoraca realističkog i psihološkog romana.

1804. - Obor kneza u Valjevskoj Podgorini Iliju Birčanina pogubio je dahija Fočić Mehmed aga. Istog dana ubijen je valjevski knez Aleksa Nenadović, takođe jedan od najuglednijih Srba, čime je počela seča knezova na koju su Srbi odgovorili Prvim srpskim ustankom.

1806. - Umro engleski državnik Vilijam Pit Mlađi, koji je 1783. postao najmladji premijer u istoriji Velike Britanije.

1832. - Rođen francuski slikar Eduar Mane, jedan od začetnika impresionizma i najznačajnijih slikara druge polovine 19. veka.

1888. - Umro francuski pisac Ežen Martin Labiš, koji je u komedijama i vodviljima duhovito karikirao građansko društvo Francuske u 19. veku.

1891. - Rođen italijanski revolucionar i teoretičar Antonio Gramši, osnivač Komunističke partije Italije 1921.

1898. - Rođen ruski filmski režiser Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, jedan od najvećih teoretičara i stilista svetskog filma.

1916. - U Krfskom kanalu u Prvom svetskom ratu počelo sahranjivanje srpskih vojnika u 'Plavu grobnicu'. Posle natčovečanskih napora u gudurama današnje Albanije i dodatne golgote od 160 kilometara pešačenja močvarnim primorjem od Skadra do Valone, zbog toga što se nisu pojavili obećani saveznički brodovi, srpski vojnici su masovno umirali od tifusa, gladi i
iscrpljenosti. Kako nije bilo dovoljno mesta na Krfu i ostrvcu Vido, na koje su prebačeni tifusari, a i zbog opasnosti širenja epidemije, odlučeno je da ih sahranjuju u more. Prema zvaničnim ali nepotpunim podacima, jer svi umrli nisu evidentirani, do 23. marta 1916. u Krfskom kanalu sahranjeno je 4.847 srpskih vojnika i
oficira. Postojao je običaj da svi naši brodovi koji prolaze Krfskim kanalom zastanu kako bi odali počast stradalim srpskim ratnicima.

1928. - Rođena francuska filmska glumica Žana Moro, koja se proslavila u filmovima francuskog 'novog talasa' posle Drugog
svetskog rata.

1931. - Umrla ruska balerina Ana Pavlovna Pavlova, najveća baletska umetnica klasičnog stila početkom 20. veka.

1937. - Prva grupa od tridesetak građana Kraljevine Jugoslavije otišla u Španiju kako bi se borila protiv snaga generala Franka. Ukupno tamo ih je otišlo oko 1.300, a poginulo je
670.

1943. - Britanska Osma armija potisla u Drugom svetskom ratu Nemce i zauzela Tripoli u italijanskoj koloniji Libiji.

1944. - Umro norveški slikar Edvard Munk, svetski
prepoznatljiv po slici 'Krik'.

1945. - Sovjetske trupe su, nezadrživo nadirući u Drugom svetskom ratu ka Berlinu, izbile na reku Odru u Poljskoj.

1968. - Mornarica Severne Koreje zarobila je u teritorijalnim vodama američki brod 'Pueblo', ploveću špijunsku stanicu sa uređajima za prisluškivanje i dešifrovanje.

1989. - Umro španski slikar Salvador Dali, ekscentrik visokog stila, jedan od najvećih slikara 20. veka, koji je uzdrmao temelje slikarstva.

1992. - Predsednik vlade Estonije Edgar Savisar podneo ostavku zbog nestašice hrane i energije u novoj državi otcepljenoj od Sovjetskog Saveza.

1998. - Bivši predsednik Južne Afrike Piter Vilhelm Bota izjavio je sudu - gde se pojavio pod optužbom za opstrukciju rada Komisije za ispitivanje istine o zloupotrebama tokom ere aparthejda - da posle svega ne postoji ništa zbog čega bi trebalo da se izvinjava.

2000. - Više od milion ljudi demonstriralo u centru Madrida protiv obnavljanja kampanje nasilja kojoj je pribegla baskijska teroristička organizacija ETA.

2002. - Novinara 'Volstrit džornela' Danijela Perla oteli islamski teroristi u Karačiju, u Pakistanu, dok je pokušavao da uspostavi kontakt sa pakistanskim radikalnim islamističkim grupama.
Otmičari su ga ubili 22. februara.

2003. - Umro italijanski industrijalac Đovani Anjeli, koji je porodičnu automobilsku kompaniju 'Fijat' preobrazio u jednog od
najznačajnijih svetskih proizvodjača automobila.

2004. - Evropski satelit 'Mars ekspres' poslao snimke leda na južnom polu Marsa.

2006. - U železničkoj nesreći nadomak Podgorice poginulo 46 putnika, a 364 je povređeno, kada je voz na relaciji Bijelo
Polje-Bar iskočio iz šina i survao se u provaliju duboku više od trideset metara.

Dve godine od tragedije na Bioču

Na današnji dan, pre tačno dve godine, dogodila se najveća saobraćajna
tragedija u Crnoj Gori, željeznička nesreća na Bioču, u kojoj je
stradalo 47 putnika lokalnog voza 6103 i povređeno više od 200 ljudi.

Kao jedini krivac za biočku tragediju prvostepenom presudom sudije
Osnovnog suda u Podgorici Branke Bošković i njenog veća, proglašen je
mašinovođa takozvanog "voza smrti" Slobodan Drobnjak koji je osuđen na
šest godina zatvora.

Pored Drobnjaka na optuženičkoj klupi se našlo još 11 radnika i
rukovodilaca Željeznice Crne Gore, ali njihova krivica nije dokazana pa
su oslobođeni odgovornosti, a sudija Bošković je odluku obrazložila
ukazivanjem na činjenicu da ''u dužem vremenskom periodu u Željeznici
postojali problemi, ali da oni nisu bili od presudnog značaja za ovu
nesreću''.

"Drobnjak je kriv što u stanici Bratonožići nije obezbedio voz od
samopokretanja. Zbog toga je voz na nagibu od preko 20 stepeni sam
krenuo i u mestu Bioče iskliznuo s pruge i survao se u provaliju",
rečeno je, pored ostalog, prilikom izricanja presude kojom nije bio
zadovoljan niko osim 11 oslobođenih i njihovi branioci.

Porodice žrtava i preživeli putnici "voza smrti" dva dana nakon
izricanja persude organizovali su protest pred zgradom Suda
nezadovoljni odlukom sudije Bošković i njenog veća da je jedini krivac
za tragediju mašinovođa.

Slučaj je sada u rukama Višeg suda.

U gradskom parku u Bijelom Polju u utorak je otvoren spomen-park
posvećen poginulim putnicima u željezničkoj nesreći na Bioču. Idejni
tvorci spomenika su akademski slikar Dragoljub Bato Mrdović iz Mojkovca
i Šele Bektašević iz Bijelog Polja. Na spomeniku su upisana imena 47
putnika stradalih u nesreći, od kojih je 27 iz Bijelog Polja.

(MONDO)

Citat :

1989. - Umro španski slikar Salvador Dali, ekscentrik visokog stila, jedan od najvećih slikara 20. veka, koji je uzdrmao temelje slikarstva.

Umro Salvador Dali




23. siječnja - Jedan od zacijelo najkontroverznijih umjetnika ne samo našega stoljeća već svjetske umjetnosti uopće Salvador Dalí i nakon smrti u rodnome Figuerasu pokraj Barcelone 23. siječnja 1989. ostaje mitskom osobom svjetskoga slikarstva, poglavito njegov nadrealistički izraz. Njegovo španjolsko podrijetlo, vatreni temperament i samouvjerenost posve su sigurno pridonijeli još za njegova života stvaranju legende o jednome od najgenijalnijih Španjolaca.

.