Na današnji dan - 5.DECEMBAR

Naslov: Na današnji dan - 5.DECEMBAR Čet 06 Dec 2007, 01:23

Na današnji dan - 5.DECEMBAR
RTS

1443 - Rođen je italijanski sveštenik Đulijano dela Rovere , papa Julije II [1503-1513], najveći pokrovitelj umetnosti među poglavarima rimokatoličke crkve. Od Mikelanđela je naručio izradu fresaka u Sikstinskoj kapeli u Vatikanu, od Bramantea rekonstrukciju crkve Svetog Petra, a Rafael Santi je oslikao njegove privatne odaje.

1766 - Londonska aukcijska kuća 'Kristi' održala je prvu aukciju.

1791 - Umro je austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart centralna ličnost bečke klasike i jedan od najplodinijih muzičara. Napisao je oko 600 dela, među kojima su opere, simfonije, koncerti za klavir, violinu i druge instrumente, kantate, mise ['Figarova ženidba', 'Čarobna frula', 'Praška simfonija', 'Simfonija u g-molu', 'Rekvijem', 'Mala noćna muzika'].

1867 - Rođen je poljski državnik, maršal Jozef Klemens Pilsudski, prvi predsednik Poljske [1918-22] i inicijator rata protiv sovjetske Rusije [1920-21]. Državnim udarom 1926. uspostavio je vojnu diktaturu, a 1934. je sklopio s Hitlerom desetogodišnji pakt o saradnji i nenapadanju. Bio je na vlasti do smrti 1935.

1870 - Umro je francuski pisac Aleksandar Dima Otac , proslavljeni autor romana s motivima iz francuske istorije ['Tri musketara', 'Grof od Monte Hrista', 'Kraljica Margo'] Smatra se začetnikom feljtonističkog romana.

1901 - Rođen je američki režiser i producent Volter Ilajas Dizni poznat kao Volt Dizni, tvorac crtanog filma. Karijeru, tokom koje je dobio 29 Oskara, započeo je 1921, a svetsku slavu stekao je 1928, kada je prikazao prvi film sa Miki Mausom.

1917 - Delegacije Sovjetske Rusije i sila Osovine potpisale su primirje u mestu Brest-Litovsk u Belorusiji. Mirovni ugovor, kojim je Rusija bila prisiljena da se povuče iz Finske, Letonije, Estonije, Litve, Poljske i nekih područja Turske i da Nemačkoj plati ratnu odštetu od šest milijardi zlatnih maraka, potpisan je 3. marta 1918.

1926 - Umro je francuski slikar Klod Oskar Mone , najznačajniji predstavnik i jedan od osnivača impresionizma. Prema njegovoj slici 'Impresija, izlazak sunca', izloženoj 1874. u Parizu, naziv je dobio ceo slikarski pravac.

1933 - Kongres SAD ratifikovao je amandman 21. Ustava SAD kojim je ukinuta prohibicija, uvedena u januaru 1920. na osnovu 18. ustavnog
amandmana.

1934 - Žene su u Turskoj dobile pravo glasa.

1940 - Umro je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik. Nastupao je na koncertima širom sveta od svoje osme godine i stekao slavu violinskog virtuoza, naslednika Paganinija. Komponovao je šest violinskih koncerata, 'Američku simfoniju', kraće violinske
kompozicije.

1945 - Tokom vežbi pet američkih bombardera poletelo je iz vazdušne baze u Floridi i nikada se nisu vratili. Pretpostavlja se da je 'Izgubljena eskadrila', kako su nazvani, nestala u 'Bermudskom trouglu'.

1962 - SAD i ŠSR su postigli dogovor o saradnji u kosmičkim istraživanjima u miroljubive svrhe.

1967 - Umro je srpski helenista Miloš Đurić, član Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Srpske književne zadruge I urednik časopisa 'Živa antika'. Objavio je više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije ['Iz helenskih riznica', 'Istorija helenske književnosti'].

1977 - Egipat je prekinuo odnose sa Sirijom, Libijom, Alžirom, Irakom i Južnim Jemenom, arapskim zemljama koje su se usprotivile
započetom mirovnom procesu između Egipta i Izraela.

1978 - U Iranu je izbio talas protesta, koji su protiv šaha Reze Pahlavija podstakle islamske verske vođe. Proizvodnja nafte je, zbog
štrajkova, smanjena gotovo na polovinu.

1993 - Gradonačelnik Beča ranjen je u svojoj kući u eksploziji pisma-bombe. To je bilo peto pismo-bomba poslato u toku tri dana novinarima, sveštenicima i drugim osobama koje su imale neku vezu sa imigrantskom grupacijom u Austriji.

1995 - Članice NATO-a odobrile su upućivanje 60.000 vojnika u Bosnu radi očuvanja mira postignutog Dejtonskim sporazumom. Najveća
operacija Atlantskog saveza od njegovog osnivanja 1949. sprovedena je pod nazivom 'Zajednički poduhvat'.

1995 - Armija Šri Lanke zauzela je Džafnu, grad na istoimenom poluostrvu, koji je pet godina bio glavno uporište tamilskih pobunjenika.

1996 - Predsednik SAD Bil Klinton imenovao je Madlen Olbrajt Madeleine za državnog sekretara, kao prvu ženu na toj funkciji u američkoj istoriji.

2001 - Avganistanske vođe dogovorile su se o formiranju post-talibanske vlade, koju će predvoditi Paštun Hamid Karzai.

2001 - Legendu jedriličarstva i kapetana novozelandskog tima koji je dva puta uzastopno osvojio prestižni kup Amerike, Pitera Blejka, ubili su pirati kada su naleteli na njegovu jedrilicu u reci Amazon.

2003 - U Kini je po prvi put održan izbor za mis sveta.

Gost

[size=1791 - Umro je austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart centralna ličnost bečke klasike i jedan od najplodinijih muzičara. Napisao je oko 600 dela, među kojima su opere, simfonije, koncerti za klavir, violinu i druge instrumente, kantate, mise ['Figarova ženidba', 'Čarobna frula', 'Praška simfonija', 'Simfonija u g-molu', 'Rekvijem', 'Mala noćna muzika'].
[/quote]

Na današnji dan - 5.DECEMBAR Mozart_slika

5. prosinca - Prema ocjeni mnogih, najgenijalniji skladatelj u povijesti glazbe je autor Figarova pira i mnogih drugih genijalnih djela. Wolfgang Amadeus Mozart, čudo od djeteta, dječak koji je prije poznavao note nego slova i koji je već s tri godine počeo skladati jednostavne pjesmice, a s pet održavati koncerte, rođen je 27. siječnja 1756. u Salzburgu.

Bilo bi pogrešno vjerovati da se mladi Mozart nije igrao. Dapače, cijeloga života bio je djetinjasto razigran, ali je njegova glazbena darovitost odmalena bila iznimna. U predškolskoj dobi napisao je niz skladbi koje su sačuvane zahvaljujući njegovu ocu Leopoldu i salzburškom kapelniku, također skladatelju. Sa sedam godina Amadeus održava senzacionalne glasovirske koncerte diljem Europe. Nekoliko godina poslije, po sjećanju i po sluhu, bez pogreške će reproducirati skladbu Allegria čije su se note krile za isključivu upotrebu vatikanskog zbora, a koja se pjeva čak u devet glasova. S devet godina piše prvu operu Bastien i Bastiena, a s 13 dobiva mjesto koncertnog majstora u orkestru salzburškog nadbiskupa. Godine 1777. Mozart je nezadovoljan svojim statusom u Salzburgu, odlazi s majkom u Pariz, a nakon majčine smrti 1788. naselio se u Beču, gdje se ženi Konstancom Weber, kontroverznom kćeri kazališnog šaptača.

Počinje Mozartovo muževno doba, ispunjeno brigama i neimaštinom. Genij velikog skladatelja ispred je vremena, što je uz njegov neobuzdan temperament izvor stalnih sukoba s mecenama, dvorskim i crkvenim moćnicima. Prisiljen sam posuđivati novac kod različitih lihvara i gulikoža, a pravi su mi prijatelji sve rjeđi - pisat će Mozart nekom prijatelju. Da bi preživio Mozart daje poduke iz glasovira i sklada po narudžbi mecena. Opera Otmica iz saraja postiže 1772. golem uspjeh, ali mu ne donosi i novčani probitak. Opera Figarov pir brzo je osvojila Europu, ali ne i konzervativni Beč.

Međutim, unatoč stalnim teškoćama, Mozart stvara s nevjerojatnom lakoćom. Lijepu predigru operi Don Giovanni, po narudžbi direktora opere u Pragu, napisao je za jedan dan, a cijelu operu za dva mjeseca. Zato je Mozartova ostavština golema: 19 opera, stotinjak violinskih, klavirskih sonata, gudačkih kvarteta i kvinteta, 25 klavirskih koncerata, osam violinskih koncerata, 49 simfonija od kojih se Haffner, Jupiter, Praška, Lincer i desetak drugih svakodnevno izvode diljem svijeta. Iako već shrvan bolešću, 1791. Mozart sklada svoja najveća djela - operu Čarobna frula i veličanstveni Rekvijem, koji ne uspijeva dovršiti.

Umro je 5. prosinca 1791. u 35. godini, u dobi kada većina umjetnika tek dostiže stvaralačku zrelost.

Prijatelj foruma Broj poruka : 10774 Datum upisa : 03.11.2006

1988-Umro je Roj Orbison Umro je Roj Orbison, jedna od najvećih zvezda američke pop i kantri muzike, autor hitova „Only the Lonely“, „Pretty Woman“, „Running Scared“.