Na današnji dan - 8. NOVEMBAR
RTS
Danas je Mitrovdan, dan kada Srpska pravoslavna crkva obeležava uspomenu na Svetog velikomučenika Dimitrija, rodjenog u Solunu u trećem veku, pogubljenog na današnji dan. Zamenio je oca kao upravnik grada Soluna. Javno je štitio hrišćane, odvraćao narod od mnogoboštva i upućivao na sledbeništvo Hristu, zbog čega je bačen u tamnicu i pogubljen. U njegovoj hagiografiji zabeleženo je svedočanstvo da je njegovo mučeničko stradanje za Hrista bilo propraćeno čudima.
1520. - Danski kralj Kristijan II naredio je pokolj više od 80 švedskih sveštenika i plemića, nazvan 'stokholmsko krvoproliće'. Taj događaj prethodio je ustanku Šveđana za oslobođenje od Danske.
1576. - Prema sporazumu sklopljenom u Ganu, svih 17 nizozemskih provincija ujedinilo se u ratu protiv Španije za oslobođenje Holandije.
1656. - Rođen je engleski astronom i geofizičar Edmund Halej, koji je već u 19. godini objavio raspravu o putanjama planeta. Bio je direktor Griničke opservatorije i kraljevski astronom. Izradio je prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i utvrdio da su komete uočene 1682, 1601. i 1551. zapravo ista kometa koja se periodično pojavljuje. Njemu u čast to svemirsko telo je nazvano Halejeva kometa. Prvi je otkrio da se i zvezde kreću, shvatio ih kao sunca, a naše Sunce kao zvezdu i izradio je prvu meteorološku kartu.
1674. - Umro je engleski pisac Džon Milton, jedan od najvećih pesnika u svetskoj literaturi, izuzetno obrazovan, snažna ličnost visokog morala i značajan mislilac.
1793. - Na giljotini je pogubljena Žana Mari 'Manon Flipon' Rolan, poznata kao Madam Rolan, koja je u vreme Francuske revolucije okupljala u svom salonu u Parizu pisce i ostale umetnike i političare.
1793. - Prvi put je za javnost otvoren 'Luvr'. Korišten je kao dvor francuskih kraljeva od 1204. Odluku o njegovom otvaranju i pretvaranju u muzej donela je francuska vlada u duhu tadašnjih revolucionarnih stremljenja.
1895. - Nemački fizičar Vilhelm Konrad Rendgen otkrio je na univerzitetu u Vircburgu novu vrstu zraka koji prodiru kroz meke delove tela i deluju na fotografsku ploču. Nazvao ih je 'iks' zracima, koji su kasnije njemu u čast nazvani Rendgenovi zraci. Za epohalni izum dobio je 1901. Nobelovu nagradu za fiziku.
1900. - Rođen je srpski kompozitor, dirigent, muzički pedagog i kritičar Mihailo Vukdragović, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti.
1917. - Umro je srpski pisac Milutin Bojić, autor poeme 'Plava grobnica', trajnog poetskog spomenika tragedije srpske vojske u Prvom svetskom ratu posle tragičnog povlačenja preko planinskih vrleti Albanije. Posle povlačenja preko Albanije radio je kao državni
službenik na Krfu i u Solunu. Umro je od tuberkuloze u 25. godini i sahranjen je na solunskom groblju Zejtinlik.
1917. - Savet narodnih komesara je uspostavljen kao nova vlada Rusije, s Lenjinom kao predsednikom, Trockim kao komesarom za inostrane poslove i Staljinom kao komesarom za narodnosti.
1922. - Rođen je južnoafrički hirurg Kristijan Barnard, koji je 1967. obavio prvo presađivanje ljudskog srca.
1923. - Sprečen je pokušaj Adolfa Hitlera u Minhenu da izvede puč, a vođa nacista je uhapšen četiri dana kasnije.
1932. - Za predsednika SAD izabran je kandidat Demokratske stranke Frenklin Ruzvelt, koji je potom biran još tri puta za šefa države, što je jedinstven slučaj u američkoj istoriji i protivno je ustavu SAD.
1942. - Savezničke snage su se iskrcale u severnu Afriku, u prvoj većoj savezničkoj kombinovanoj operaciji u Drugom svetskom ratu. U pomorskom desantu 'Baklja' pod komandom generala Dvajta Ajzenhauera, saveznici su se iskrcali kod alžirskih gradova Oran i Alžir i kod Kazablanke u Maroku.
1959. - Ujedinjena Arapska Republika [Egipat, Sirija i Libija] i Sudan potpisali su sporazum o podeli voda Nila posle izgradnje Asuanske brane.
1960. - Kandidat Demokratske stranke Džon Kenedi izabran je u 43. godini života za predsednika SAD, postavši najmlađi šef države u američkoj istoriji.
1972. - Zapadna i Istočna Nemačka okončale su posle 23 godine hladnoratovski antagonizam iniciranjem sporazuma o dobrosusedstvu i obostranim poštovanjem postojanja dveju suverenih nemačkih država.
1986. - Umro je ruski političar Vjačeslav Mihajlovič Molotov, šef sovjetske diplomatije od 1939. do 1949. i od 1953. do 1956. Bio je glavni pregovarač sa nacističkom Nemačkom u pripremi sovjetsko-nemačkog desetogodišnjeg pakta o nenapadanju, potpisanog 1939, devet dana pre napada Nemačke na Poljsku.
1988. - Republikanac Džordž Buš izabran je za predsednika SAD pobedom nad demokratom Majklom Dukakisom, što je bila treća uzastopna pobeda republikanaca. Buš je preuzeo vlast posle dva mandata Ronalda Regana, čiji je bio potpredsednik.
1989. - Afroamerikanac Daglas Vajlder izabran je za guvernera Virdžinije, kao prvi crnac u istoriji SAD koji je postao guverner neke savezne države. Istog dana Dejvid Dinkins izabran je za prvog crnog gradonačelnika Njujorka.
1991. - Evropska zajednica [sada Evropska unija] uvela je sankcije protiv Jugoslavije, kojima je predviđen prekid sporazuma o trgovini i saradnji, brisanje sa spiska korisnika opšteg sistema preferencijala i ukidanje finansijske pomoći u okviru programa pomoći zemljama istočne Evrope. Sankcije su potom ukinute za četiri jugoslovenske republike i zadržane samo protiv Srbije i Crne Gore, sa obrazloženjem da one ne sarađuju na miroljubiv način u rešavanju jugoslovenske krize.
1997. - U Kini je zatvoren najveći rukavac reke Jangcekjang, čime je otpočela gradnja hidroelektrane 'Tri klisure', najveće električne centrale na planeti.
1998. - Sud u Bangladešu osudio je na smrt 15 bivših oficira, optuženih za ubistvo bangladeškog predsednika šeika Mudžibura Rahmana u vojnom udaru u avgustu 1975.
2001. - Gornji dom francuske skupštine izglasao je zakon kojim je mediteranskom ostrvu Korzika data ograničena autonomija.
2004. - Kubanske vlasti 'prognale' su američki dolar sa kubanskog tržišta, a američku valutu, po kursu jedan za jedan, zamenili 'konvertibilnim pezosom', ranije fiktivnom bračunskom jedinicom, a sada i formalno štampanom monetom u istim apoenima.
2005. - Francuski predsednik Žak Širak proglasio je vanredno stanje, s ciljem da se zavede policijski čas u gradovima u kojima su izbili neredi. Povod za nerede bila je smrt dvojice dečaka afričkog porekla, koji su desetak dana ranije nastradali od udara struje u trafo-stanici, gde su se sakrili verujući da je za njima policijska potera.
2006. - Proglašen je novi ustav Srbije na svečanoj sednici u Domu Narodne skupštine u Beogradu, čime je on i formalno stupio na snagu. Ustav Srbije je proglašen uz himnu 'Bože pravde'. U reprezentativnom zdanju na Trgu Nikole Pašića, u kome su do sada svečano proglašavani ustavi bivše jugoslovenske drzave, prvi put proglašen je i Ustav Srbije. Ustav je 30. septembra jednoglasno usvojila Skupština, a građani su ga potvrdili na referendumu 28. i 29. oktobra.
2006. - U dve velike akcije snaga bezbednosti u Napulju su uhapšena 32 pripadnika mafije, u okviru napora da se zaustavi talas nasilja koji je zahvatio taj grad na jugu Italije.