Nakon hapšenja crnogorskog 'biznismena' u Beogradu
Petar KOMNENIĆ
Nakon što je juče u spektakularnoj akciji na beogradskom aerodromu uhapšen Anton Stanaj, jedan od vlasnika podgoričke kompanije „Rokšped“, koga srpska policija sumnjiči kao šefa duvanske mafije, otvoreno je niz dilema kako će se taj postupak dalje voditi, s obzirom na to da se radi o crnogorskom državljaninu i da se krivična radnja za koju se sumnjiči navodno sprovodila i preko ovdašnje teritorije.
Anton Stanaj, jedan od vlasnika poznate podgoričke komapnije „Rokšped“, uhapšen je juče u pripremljenoj i spektakularnoj akciji srpske policije na beogradskom aerodromu nakon što je doletio sa Kipra gdje je povremeno živio. Srpka policija je Stanaja označila kao vođu i finansijera kriminalne grupe šverca cigareta, a u istoj akciji gotovo istovremeno uhapšeno je još šest članova osumnjičene grupe. Policijska operacija pod nazivom „Memfis“, kao je saopštio ministar srpske policije Dragan Jočić, brižljivo je pripremana, a članovi grupe se terete da su iz Kine, Hrvatske i Dubaija, gdje se proizvode falsifikati poznatih cigareta, konteinerima dopremali robu u luke Bar, Bari i Rijeka, odakle su cigarete, tvrdi se, dopremane u Srbiju i preko Mađarske liferovane ka zemljama zapadne Evrope. Činjenica da je Stanaj crnogorski državljanin pokreže pitanje gdje će se dalji postupak protiv njega voditi. Drago Radulović, profesor Krivično procesnog prava na Pravnom fakultetu u Podgorici, za naš radio kaže da je u ovakvim slučajevima bitno gdje je krivično djelo počinjeno:
„Nadležan je sud, a tim i država gdje je krivično djelo počinjeno, bez obzira da li se radilo o domaćem državljaninu, strancu ili licu bez državljanstva. Može se primijeniti pod broj jedan zakon zemlje gdje je krivično djelo učinjeno i ta to njeni sudovi rješavaju jer jedna država ne može rješavanjem slučaja da primijeni pravo druge države, nego sopstevno pravo“.
Kako se navodi u saopštenju srpske policije osumnjičena grupa je cigarete švercovala i preko crnogorske teritorije. Ako se utvrdi da je i na crnogorskoj teritoriji počinjeno krivino djelo Radulović kaže da se onda postavlja pitanje nadležnosti:
„I ono je onda interesantno s aspekta Međunarodnog krivičnog prava i tu može da dođe do različite kombinacije, da se jednostavno države i dogovore ako je u pitanju državljanin jedne države koji je učinio krivično djelo i na području jedne i druge države da mu se sudi u državi čiji je on državljanin. Ako je i tamo učinio krivično djelo“.
U Upravi crnogorske policije danas nije bilo moguće dobiti zvaničan komentar u vezi sa hapšenjem Antona Stanaja. Našem radiju je, međutim, nezvanično potvrđeno da crnogorska policija nije učestvovala u akciji hapšenja osumnjičene međunarodne grupe i da niko od nadležnih nije bio upoznat sa akcijom koju je srpska policija, kako se tvrdi, mjesecima spremala. Novinar beogradskog nedjeljnika „Vreme“ Miloš Vasić kaže da to u praksi nije neuobičajeno:
„Pa čak i ako je reč o držvljaninu te susedne države pretpostavljam da je to u vezi sa ovom duvanskom aferom koja se ovde vuče koja i inače nije nekakav onako baš najčvršći slučaj. Videćemo šta je od toga bilo krivično delo, a šta je od toga, ako jeste, otišlo u zastaru. Ja ne očekujem mnogo od cele te priče, ali ne mogu da se otmem utisku da ovo hapšenje gospodina Stanaja bi moglo da ima veze i sa uobičajeno hladnim i zategnutim odnosima između naše dve države“.
Vasić kaže da se, kada su u pitanju slučajevi organizovanog međunarodnog kriminala, obično sarađuje na evropskom, pa i svjetskom nivou:
„Ali ta kompletna problematika, šverc cigareta, ima jednu svoju karakteristiku, a to je da nema šverca cigareta na veliko bez državnog učešća jer je to državama odličan način za popunjavanje crnih budžeta, za lično bogaćenje, korupciju i sve i to je jedna ogromna, reči je bilo o desetinama milijardi eura svake godine i sad zavisi od političke procene, zavisi čak i od pritiska spolja za razbijanje tih lanaca, tako da se ne bih sada usudio da pretpostavljam zašto ovi nisu sarađivali i hoće li ili neće, to će se već videti vremenom tokom istrage“.
Komentar u vezi sa hapšenjem Antona Stanaja nije bilo moguće dobiti ni u komapniji „Rokšped“ niti je bilo moguće saznati da li je porodica već angažovala advokata. „Rokšped“ je porodično preduzeće, a prije petnaest godina osnovao ga je Stanajev otac Roko. Kompanija kojom trenutno rukovode petorica braće Stanaj brzo se širila i tokom prethodne decenije postala je glavni uvoznik „Wolksvagen“-ovih i „Audi“-jevih automobila. U okviru „Rokšped“-a postoji pet benzijskih pumpi, vinarija u Vojvodini i hotel Galeb u Ulcinju, a „Rokšped“ je, što je interesantno za ovu priču, posao proširio i na uvoz i distribuciju duvanskih proizvoda u Crnoj Gori.
Prijem 
