Na današnji dan - 1. avgust

Na današnji dan - 1. avgust
rts


1714. - Umrla je engleska kraljica Ana, poslednji monarh iz dinastije Stjuart, tokom čije su vladavine 1707. ujedinjene Engleska i Škotska.

1798. - U pomorskoj bici kod Abukira blizu Aleksandrije britanska flota admirala Horejša Nelsona uništila je francusku flotu admirala Fransoa d´Egalijea. Sutradan je francuska flota pobegla, jer je izgubila 11 brodova i imala više od 50.000 mrtvih i ranjenih, dok nijedan britanski brod nije potopljen. Bitka je učvrstila prevlast Velike Britanije u Sredozemlju.


1810. - Rođen je italijanski državnik grof Kamilo Benso Kavur, zaslužan za oslobođenje Italije od Austrije i njeno ujedinjenje pod Savojskom dinastijom. U savezu s francuskim carem Napoleonom III, 1859. ratovao je protiv Austrije koja je kao poražena izgubila Lombardiju.

1813. - Izašao je prvi broj „Novina serbskih iz carstvujuščeg grada Viene”, prvog dnevnog lista kod Srba. List je izlazio svakog dana, osim nedeljom i praznicima. Pokretači „Novina” bili su studenti medicine Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, bivši đaci Karlovačke gimnazije.

1819. - Rođen je američki pisac Herman Melvil, autor romana „Mobi Dik”, oštrouman kritičar sebičnosti i komercijalizacije američkog društva, pri čemu je majstorski koristio simbole i alegoriju. Ostala dela: „Tajpi”, „Omu”, „Bili Bad”.

1860. - Umro je crnogorski knez Danilo I Petrović, kojeg je dan ranije u Kotoru metkom iz pištolja, iz lične osvete, teško ranio emigrant Todor Kadić. Bio je prvi svetovni vladar Crne Gore, a za naslednika ga je testamentom odredio Petar II Petrović Njegoš. Predvodeći Crnogorce, 1. maja 1858. u boju na Grahovu teško je porazio tursku vojsku. Postigao je posredno priznanje Crne Gore 1860, zvaničnim razgraničenjem s Otomanskim carstvom uz podršku Francuske.

1910. - Rođen je pozorišni i filmski režiser, scenograf i glumac slovenačkog porekla Bojan Stupica. Radio je u više naših pozorišta, najduže u Beogradu [Jugoslovensko dramsko pozorište, Atelje 212, Narodno pozorište] i znatno je doprineo razvitku pozorišne umetnosti kod nas.

1914. - Nemačka je u Prvom svetskom ratu, posle austrougarskog napada na Srbiju, objavila rat Rusiji, Francuska je proglasila opštu mobilizaciju, Nemačka je potpisala savez s Turskom, a Italija je proklamovala neutralnost, istupivši iz pakta Centralnih sila.

1955. - Umro je pisac Stanislav Vinaver, jedan od najznačajnijih i najraznovrsnijih stvaralaca u novijoj srpskoj literaturi. Studirao je matematiku i muziku u Parizu, a između dva svetska rata radio je kao novinar. U Prvom svetskom ratu učestvovao je kao dobrovoljac, okupaciju zemlje u Drugom svetskom ratu proveo je u nemačkom zarobljeništvu, a od 1945. radio je u Beogradu kao profesionalni pisac i prevodilac.

1975. - SSSR i zapadne zemlje su u Helsinkiju na konferenciji o evropskoj bezbednosti i saradnji potpisali završni akt o ljudskim pravima.

1997. - Umro je ruski pijanista nemačkog porekla Svjatoslav Teofilovič Rihter, najznačajniji pijanista 20. veka, prema pojedinim muzičkim kritičarima i najveći u istoriji muzike.

3. kolovoza - U Rijeci se na današnji dan 1832. rodio skladatelj i dirigent Ivan Zajc, potkraj 19. stoljeća središnja ličnost hrvatskog glazbenog živta.

Skladatelj, dirigent i glazbeni pedagog Zajc rođen je u Rijeci. Školuje se u Milanu, gdje je na Konzervatoriju studirao od 1850. do 1855. godine. Povratkom u Rijeku prihvatio je mjesto dirigenta i koncertnog majstora Gradskog kazališnog orkestra, a poučavao je i gudačke instrumente u Filharmoničkom društvu.

Godine 1862. odlazi u Beč gdje se uspješno bavi pisanjem opereta. Već od prve operete Momci na brod (Mannschaft am Bord) Zajc je imao veliki uspjeh kod publike što su slijedeće operete samo potvrdile. No u Beču je napisao i svoje prve skladbe na hrvatski tekst, među njima treba istaknuti rodoljubni zbor U boj (1866) koji će kasnije uvrstiti u operu Nikola Šubić Zrinjski.

Godine 1870. Zajc je došao u Zagreb gdje je postao ravnatelj i dirigent prve stalne hrvatske opere, i ravnatelj glazbene škole Glazbenog zavoda. Operu je vodio do 1889. tj. do njezinog prvog ukidanja, a školu do umirovljenja. U Operi je proveo temeljitu reorganizaciju i znatno pridonio osposobljavanju izvođačkog ansambla koji je pod Zajčevim vodstvom u 19 godina izveo oko 50 opera i desetak opereta.

Zajc nije samo utemeljitelj hrvatske opere kao umjetničke ustanove već je opernu umjetnost u Hrvatskoj obogatio i u stvaralačkom smislu jer je do njegova dolaska u Zagreb bila izvedena samo jedna hrvatska opera - Ljubav i zloba Vatroslava Lisinskog. Zajčev skladateljski opus vrlo je bogat, a njegova rukopisna ostavština broji preko tisuću jedinica građe.

Petak, 4. 8

U 5 sati ujutro otvorio počela je ofanziva. Na cijeloj dužini fronta počela je raketno-topovska paljba. Prvog dana akcije onesposobljen je odašiljač Ćelavac, čime je onemogućena komunikacija Srbima, zauzet je Sveti Rok, a Knin se nalazio u okruženju hrvatske vojske.

Omjer sukobljenih strana
Hrvatska vojska:
Stalna vojska: 50.000 ljudi
Mobilizirano : preko 100.000 ljudi
Ukupno vojnika: preko 150.000
350 tenkova
Topništvo: oko 200 topova, neodređen broj minobacača
Vojska Republike Srpske Krajine:
40.000 vojnika
200 tenkova
Topništvo: 250 topova, i neodređen broj minobacača

Omjeri Vojske SAO Krajine i Hrvatske Vojske:
Ljudstvo : 1 / 3,7
Tenkovi : 5 / 7
Topništvo : 5 / 4


Očita je bila nadmoć Hrvatske vojske u ljudstvu i manja prednost u tenkovima. Vojska RS Krajine je jedino bila nadmoćnija po broju topničkih oružja, ali ne u tolikom broju. Po broju vojnika i vojnih oružja na bojnom polju kao i u pogledu morala, vojska SAO Krajine nije imala velikih izgleda u sukobu s Hrvatskom vojskom.

Hrvatska slavi Dan pobjede i domovinske zahvalnosti, sjećajući se 5. kolovoza 1995. kada je u akciji Oluja oslobođen grad Knin, središte srpske pobune od početka 90-ih.

Akcijom Oluja oslobođeno je oko 11 tisuća četvornih kilometara okupiranog područja, a oslobađanje Knina bila je kruna akcije. Akcija je počela u petak, 4. kolovoza, u pet sati. Građanima srpske nacionalnosti s okupiranih područja Knina, Gračaca, Lapca, Korenice, Slunja, Gline, Dvora i Petrinje porukom se obratio tadašnji predsjednik države dr. Franjo Tuđman, pozvavši ih da ostanu u svojim kućama. U ranim večernjim satima 4. kolovoza javnost je upoznata s time da akcija teče prema planu. Te večeri Hrvatska vojska i policija oslobodile su Sveti Rok, svega su nekoliko kilometara od Knina koji je u okruženju, kao i više gradova na okupiranim područjima. U subotu, 5. kolovoza, točno u podne na kninskoj se tvrđavi zavijorila dvadesetmetarska hrvatska zastava.

Hrvatska vojska i policija oslobodile su i Gračac, Lovinac, Benkovac, Kijevo, Vrliku, Primišlje kraj Slunja te više prometnica. Oslobođena je i Dubica te su hrvatske snage došle na međunarodno priznatu granicu Hrvatske i BiH. U nedjelju, 6. kolovoza, stigle su vijesti o oslobađanju Plaškog, Ličkog Osika i Vrhovina, Obrovca, Korenice, Slunja, Plitvica... Dan kasnije, 7. kolovoza, tadašnji ministar obrane Gojko Šušak objavio je da je, nakon 84 sata, akcija Oluja u bivšim sektorima sjever i jug završena.

Lauda ::

Na današnji dan - 1. avgust
rts


1714. - Umrla je engleska kraljica Ana, poslednji monarh iz dinastije Stjuart, tokom čije su vladavine 1707. ujedinjene Engleska i Škotska.

1798. - U pomorskoj bici kod Abukira blizu Aleksandrije britanska flota admirala Horejša Nelsona uništila je francusku flotu admirala Fransoa d´Egalijea. Sutradan je francuska flota pobegla, jer je izgubila 11 brodova i imala više od 50.000 mrtvih i ranjenih, dok nijedan britanski brod nije potopljen. Bitka je učvrstila prevlast Velike Britanije u Sredozemlju.


1810. - Rođen je italijanski državnik grof Kamilo Benso Kavur, zaslužan za oslobođenje Italije od Austrije i njeno ujedinjenje pod Savojskom dinastijom. U savezu s francuskim carem Napoleonom III, 1859. ratovao je protiv Austrije koja je kao poražena izgubila Lombardiju.

1813. - Izašao je prvi broj „Novina serbskih iz carstvujuščeg grada Viene”, prvog dnevnog lista kod Srba. List je izlazio svakog dana, osim nedeljom i praznicima. Pokretači „Novina” bili su studenti medicine Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, bivši đaci Karlovačke gimnazije.

1819. - Rođen je američki pisac Herman Melvil, autor romana „Mobi Dik”, oštrouman kritičar sebičnosti i komercijalizacije američkog društva, pri čemu je majstorski koristio simbole i alegoriju. Ostala dela: „Tajpi”, „Omu”, „Bili Bad”.

1860. - Umro je crnogorski knez Danilo I Petrović, kojeg je dan ranije u Kotoru metkom iz pištolja, iz lične osvete, teško ranio emigrant Todor Kadić. Bio je prvi svetovni vladar Crne Gore, a za naslednika ga je testamentom odredio Petar II Petrović Njegoš. Predvodeći Crnogorce, 1. maja 1858. u boju na Grahovu teško je porazio tursku vojsku. Postigao je posredno priznanje Crne Gore 1860, zvaničnim razgraničenjem s Otomanskim carstvom uz podršku Francuske.

1910. - Rođen je pozorišni i filmski režiser, scenograf i glumac slovenačkog porekla Bojan Stupica. Radio je u više naših pozorišta, najduže u Beogradu [Jugoslovensko dramsko pozorište, Atelje 212, Narodno pozorište] i znatno je doprineo razvitku pozorišne umetnosti kod nas.

1914. - Nemačka je u Prvom svetskom ratu, posle austrougarskog napada na Srbiju, objavila rat Rusiji, Francuska je proglasila opštu mobilizaciju, Nemačka je potpisala savez s Turskom, a Italija je proklamovala neutralnost, istupivši iz pakta Centralnih sila.

1955. - Umro je pisac Stanislav Vinaver, jedan od najznačajnijih i najraznovrsnijih stvaralaca u novijoj srpskoj literaturi. Studirao je matematiku i muziku u Parizu, a između dva svetska rata radio je kao novinar. U Prvom svetskom ratu učestvovao je kao dobrovoljac, okupaciju zemlje u Drugom svetskom ratu proveo je u nemačkom zarobljeništvu, a od 1945. radio je u Beogradu kao profesionalni pisac i prevodilac.

1975. - SSSR i zapadne zemlje su u Helsinkiju na konferenciji o evropskoj bezbednosti i saradnji potpisali završni akt o ljudskim pravima.

1997. - Umro je ruski pijanista nemačkog porekla Svjatoslav Teofilovič Rihter, najznačajniji pijanista 20. veka, prema pojedinim muzičkim kritičarima i najveći u istoriji muzike.

NA DANAŠNJI DAN


Zločini nad Srbima


Jelašci, malo srpsko selo u Opštini Višegrad (Srba 32) na desnoj obali Drine napadnuto 1. avgusta 1992. u večernjim časovima od strane naoružanih muslimana sa ovog područja, pripadnika neke specijalne jedinice, tzv. Interventnog voda, Armije BiH koja se u noćnim časovima prikriveno čamcima prebacila preko reke Drine u nebranjeno selo Jelašci i tom prilikom likvidirala skoro trećinu stanovnika ovog malog sela. Iznenađeni meštani nisu pružili oružani otpor napadačima. Žrtve su uglavnom zatečene u svojim kućama gde su i poubijane. Značajan deo pokretne imovine je potom opljačkan, stambene zgrade i ostali prateći objekti domaćinstva spaljeni.
Žrtve: 1) Trivun (Svetozar) Jeličić, 1929. njegova supruga 2) Sava Jeličić, 1929; unuk 3) Vidoje (Petronije) Jeličić, 1982. unuka 4) Dragana (Petronije) Jeličić, 1984; snaha 5) Mirjana (Miloje) Jeličić, 1960; 6) Mile (Gvozden) Savić, 1943; njegova supruga 7) Petra (Dragomir) Savić, 1945; brat 8 ) Radomir (Gvozden) Savić, 1949; 9) Dragan (Jovan) Šušnjar, 1928. i njegova supruga 10) Slavka Šušnjar, 1930.

Napad na Dalj



1. kolovoza - Na današnji dan prije 16 godina u četiri sata ujutro počeo je napad srpskih paravojnih formacija uz pomoć topništva tadašnje JNA, koja je minobacačima i granatama gađala policijsku postaju u Dalju i tražila predaju.
Neravnopravna borba trajala je više od deset sati, a policijska postaja uništena je vojnim projektilom. Nakon zauzimanja policijske postaje, oni branitelji koji nisu ubijeni tijekom borbe, zarobljeni su i na mjestu mučki ubijeni.

Prvi kolovoz 1991. godine pamti se i po masovnom iseljavanju Aljmašana, Daljaca i Sarvašana koji su uz pomoć hrvatskih branitelja šlepovima i čamcima prevezeni iz Aljmaša Dunavom i Dravom do Osijeka. U progonstvu su bili sedam godina, a nakon povratka dočekala ih je u Aljmašu uništena do temelja crkva "Gospe od utočišta", te devastirana sela. Uz Dunav na mjestu gdje je organiziran prijevoz prognanika do Osijeka, svake godine od povratka 1998. godine 1. kolovoza u večernjima satima aljmaški župnik Ante Markić drži misu u znak sjećanja na teške dane progonstva i sve žrtve Domovinskog rata.