Na današnji dan - 28. jul

Na današnji dan - 28. jul
rts


1330. - Srpski kralj Stefan Dečanski je kod Velbužda do nogu potukao vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana i tako onemogućio njegov dogovor s vizantijskim carem Andronikom III Paleologom da Bugarska i Romeja zajednički napadnu Srbiju i okončaju njenu vojnu nadmoć na Balkanskom poluostrvu.

1586. - Tomas Heriot je iz Kolumbije doneo prve krompire u Englesku.

1655. - Umro je francuski pisac Sirano de Beržerak, čija su dela kombinacija političke satire i naučne fantazije.


1741. - Umro je italijanski kompozitor i violinski virtuoz Antonio Vivaldi, sveštenik kojeg su zbog boje kose nazivali „crveni pop”.

1750. - Umro je je nemački kompozitor Johan Sebastijan Bah, jedan od najznačajnijih u istoriji muzike.

1794. - Dan posle obaranja s vlasti, na giljotini su pogubljene vođe Francuske revolucije Maksimilijan Fransoa Izidor de Robespjer, Antoan Sen Žist i još dvojica jakobinskih prvaka.

1821. - Peru je proglasio nezavisnost od Španije.

1868. - Ratifikovan je 14. amandman ustava SAD, kojim je crncima dato državljanstvo.

1899. - Rođen je srpski književni i pozorišni kritičar Velibor Gligorić, predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti od 1965. do 1971. Uređivao je više časopisa, iskazavši se kao zastupnik realizma i oštar polemičar.

1902. - Rođen je britanski filozof austrijskog porekla Karl Rejmond Poper, jedan od najuticajnijih mislilaca 20. veka. U filozofiju je uveo „princip opovrgljivosti”, prema kojem se tvrdnja može smatrati naučnom samo ako se u principu može dokazati njena pogrešnost, dok tvrdnje koje ne ispunjavaju taj uslov spadaju u metafiziku.

1914. - Austrougarska je mesec dana posle atentata u Sarajevu, u kojem je ubijen prestolonaslednik Franc Ferdinand, objavila rat Srbiji, otpočevši tako Prvi svetski rat.

1937. - Japanci su okupirali kinesku prestonicu Peking.

1940. - Britanci su u Drugom svetskom ratu odbili nemački desant na mediteransko ostrvo Malta.

1941. - U odmazdi za požare u nemačkim garažama, Nemci su u Beogradu u Drugom svetskom ratu streljali više od 120 ljudi, mahom Jevreja i pripadnika narodnooslobodilačkog pokreta.

1941. - U srpskim selima kod Duvna ustaše su u Drugom svetskom ratu ubile 248 civila.

1944. - Crvena armija je u Drugom svetskom ratu oslobodila Brest Litovsk, grad koji su Nemci okupirali 24. juna 1941, dva dana posle napada na SSSR.

1968. - Umro je nemački hemičar i fizičar Oto Han, profesor univerziteta u Berlinu i Getingenu, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1944, koji je 1957. potpisao Getingenšku deklaraciju, odbijajući da sarađuje u razvoju eventualnog zapadnonemačkog nuklearnog oružja. Dokazao je 1938. raspadanje rubidijuma, a 1939. s Fricom Štrasmanom je otkrio nuklearnu fisiju [cepanje] jezgra urana. Otkrio je i redioaktivne elemente mezotorijum, radio-torijum i s Lizom Majtner protoaktinijum.

1976. - U zemljotresu koji je potpuno razorio kineski grad Tangšan poginulo je najmanje 242.000 ljudi, što je najveći broj mrtvih zabeležen u zemljotresu u modernom dobu.

1984. - Predsednik SAD Ronald Regan otvorio je Olimpijske igre u Los Anđelesu, koje su bojkotovali SSSR i ostali saveznici Moskve, izuzev Rumunije, Kube i još nekoliko socijalističkih zemalja. To je bio revanš Amerikancima za bojkot Olimpijskih igara u Moskvi 1980. Igre u Los Anđelesu sbojkotovali u i Iran, Libija, Albanija i Bolivija.

1986. - U eksploziji automobila-bombe, koju su u hrišćanski deo Bejruta podmetnuli islamski teroristi, poginula su najmanje 32 civila a 140 je ranjeno.

1995. - Regularne trupe Hrvatske i snage bosanskih Hrvata okupirale su srpske gradove u zapadnoj Bosni Glamoč i Grahovo, iz kojih je izbeglo više od 20.000 srpskih civila.