Na današnji dan - 3. jun

Na današnji dan - 3. jun
rts




1098. - Posle petomesečne opsade u Prvom krstaškom ratu, krstaši su zauzeli bliskoistočni grad Antiohiju.

1657. - Umro je engleski lekar Vilijam Harvi, osnivač moderne fiziologije, koji je otkrio prirodu cirkulacije krvi i srca kao pumpe.

1808. - Rođen je američki državnik Džeferson Dejvis, predsednik Konfederacije Država Amerike [11 otcepljenih južnih država SAD] tokom građanskog rata od 1861. do 1865. godine.


1875. - Umro je francuski kompozitor Žorž Bize, autor opere „Karmen”, jedan od najoriginalnijih i najsugestivnijih operskih kompozitora.

1886. - Rođen je srpski socijalista i publicista Kosta Novaković, jedan od prvaka Srpske socijaldemokratske partije, koji je na osnivačkom kongresu Komunističke partije Jugoslavije 1919. izabran za člana Izvršnog odbora Centralnog partijskog veća. Između dva svetska rata uređivao je više partijskih listova, biran je u Centralni komitet i bio delegat KPJ na Četvrtom i Šestom kongresu Kominterne. Zbog revolucionarne delatnosti 1924. osuđen je na šest meseci, a 1926. na pet godina robije. Iz zatvora je pobegao 1927. i emigrirao u SSSR, gde je 1937. uhapšen u staljinističkim čistkama i likvidiran.

1896. - U Moskvi potpisan ugovor Rusije i Kine o nenapadanju u sledećih 15 godina, a Kina je odobrila Rusiji da koristi železnicu u severnoj Mandžuriji.

1899. - Umro je austrijski kompozitor, violinista i dirigent Johan Štraus Mlađi, tvorac bečke operete.

1906. - Rođena je francuska pevačica i igračica afroameričkog porekla Žozefina Beker, koja se u Drugom svetskom ratu uključila u pokret otpora protiv nemačkih nacista, za šta je odlikovana najvišim francuskim ordenima.

1917. - Proglašena je nezavisnost Albanije pod italijanskom zaštitom.

1924. - Umro je austrijski pisac jevrejskog porekla Franc Kafka, autor nevelikog, ali sugestivnog i zagonetnog dela koje izmiče definitivnoj proceni i dozvoljava različita tumačenja.

1926. - Rođen je američki pisac Alen Ginzberg, koji je kao jedan od duhovnih predvodnika „bitničke” generacije izrazio kritičan, sarkastičan i buntovan stav prema otuđenoj tehničkoj američkoj civilizaciji.

1937. - Vojvoda od Vindzora, bivši britanski kralj Edvard VIII, u Francuskoj se venčao s dvostrukom raspuštenicom Amerikankom Volis Simpson, zbog koje je abdicirao u decembru 1936. godine.

1940. - Okončana je evakuacija savezničkih snaga iz Francuske u Drugom svetskom ratu, koje nisu bile u stanju da se odupru nemačkim trupama. U operaciji nazvanoj „Dinamo”, iz luke Denkerk je brodovima evakuisano više od 337.000 britanskih, francuskih i belgijskih vojnika.

1963. - Umro je rimski papa italijanskog porekla Jovan XXIII poglavar rimokatoličke crkve od 1958, vođa reformatorske crkvene struje.

1965. - Američki astronaut Edvard Vajt izašao je iz svemirskog broda „Džemini 4” koji je kružio oko Zemlje i tako postao prvi Amerikanac koji je „šetao” kosmosom, tri i po meseca posle ruskog kosmonauta Alekseja Leonova.

1968. - U Beogradu su izbile najveće studentske demonstracije u Jugoslaviji posle Drugog svetskog rata, čiji je uzrok bio ogroman raskorak između stvarnosti - sve većeg socijalnog raslojavanja i udaljavanja od proklamovanih ideala - i zvanične propagande o socijalnoj pravdi i vodećoj ulozi radničke klase u društvu. Milicija je rasturila demonstracije brutalnom silom, a sedmog dana protesta jugoslovenski diktator Josip Broz javno je podržao većinu studentskih zahteva i obećao brzu istragu posle koje će biti kažnjeni krivci za nasilje. Nikakva istraga, međutim, nije vođena, a ubrzo se pokazalo da i ostala obećanja nisu data u nameri da budu ostvarena već su samo poslužila pacifikovanju studenata.

1973. - Sovjetski supersonični avion „Tupoljev 144” se srušio u blizini Pariza tokom pariske vazduhoplovne izložbe, usmrtivši svih šest članova posade i sedam francuskih seljaka.

1989. - Umro je iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini, koji se 1979, posle zbacivanja šaha Mohameda Reze Pahlavija, vratio u Iran iz izbeglištva i preuzeo vlast.

1995. - Ministri odbrane zemalja NATO doneli su odluku o stvaranju Snaga za brzo reagovanje u BiH radi, kako se pokazalo posle samo tri meseca, borbe protiv Vojske Republike Srpske.

1997. - Vođa Socijalističke partije Lionel Žospen je, posle ubedljive pobede levice na parlamentarnim izborima, postao premijer Francuske.

1999. - Predsednik Savezne Republike Jugoslavije Slobodan Milošević prihvatio je mirovni predlog koji su u Beograd doneli međunarodni posrednici Marti Atisari i Viktor Černomirdin. Odmah potom Skupština Srbije je na vanrednoj sednici usvojila Dokument za postizanje mira, odnosno plan SAD, Evropske unije i Rusije o dolasku međunarodnih snaga na Kosovo i Metohiju, pod mandatom Ujedinjenih nacija, kao uslovu za okončanje agresije NATO na SRJ.

1999. - Sazvano je zasedanje novog parlamenta Nigerije, čime je posle više od 15 godina okončana vladavina vojnim dekretima u najmnogoljudnijoj afričkoj zemlji.

.