Na današnji dan - 13. maj
rts
1607. - Kapetan Džon Smit je s grupom vojnika stigao u Virdžiniju i nazvao to mesto Džejmstaun, gde je osnovano prvo stalno britansko naselje u Novom Svetu.
1619. - Pogubljen je holandski državnik Johan fan Oldenbarnevelt, otac moderne holandske države.
1717. - Rođjena je austrijska carica, češka i mađarska kraljica Marija Terezija.
1795. - Rođen je slovački filolog i istoričar Pavel Jozef Šafarik, ideolog slovenske uzajamnosti i jedan od osnivača slavistike. Kao direktor srpske gimnazije u Novom Sadu od 1819. do 1833, pridobio je mnoge uticajne ličnosti, uključujući vladare Srbije i Crne Gore Miloša Obrenovića i Petra II Petrovića Njegoša, za šire istraživačke poduhvate u proučavanju jezika i književnosti Južnih Slovena.
1798. - Rođen je srpski slikar Konstantin Danil, jedan od najvećih srpskih slikara 19. veka, predstavnik srpskog bidermajera.
1809. - Trupe francuskog cara Napoleona I ušle su u Beč.
1830. - Osnovana je Republika Ekvador.
1840. - Rođen je francuski pisac Alfons Dode, autor trilogije o zgodama Tartarena Taraskonca, remek-dela francuske humorističke proze.
1846. - Kongres SAD je formalno objavio rat Meksiku, mada su borbe u Kaliforniji započele nekoliko dana ranije. Posle krvavih dvogodišnjih sukoba, SAD su dobile rat 1848, otevši Novi Meksiko i zlatom bogatu Kaliforniju, čime je Meksiko sveden u sadašnje granice.
1848. - Skupština predstavnika 175 crkvenih opština vojvođanskih eparhija, zajedno s delegatima iz Srbije, izabrala je u Sremskim Karlovcima mitropolita Josifa Rajačića za partijarha, a pukovnika Stevana Šupljikca za vojvodu. Skupština je istakla i pravo Srba u Austriji i Ugarskoj na autonomni politički i kulturni razvoj, a 15. maja je proglasila Srpsku Vojvodinu koja je obuhvatala Srem, Vojnu Krajinu u Sremu, Baranju i Bačku s bečejskim i šajkaškim okruzima i Banat s Vojnom Krajinom i kikindskim okrugom. Proklamovan je savez Srpske Vojvodine sa Slavonijom, Hrvatskom i Dalmacijom. Austrijska i mađarska vlada proglasile su odluke Majske skupštine nezakonitim, ali je austrijski ustav od 4. marta 1849. potvrdio osnivanje Srpske Vojvodine i Tamiškog Banata, u koje su uključeni Bodroška, Torontalska, Tamiška i Krašovska županija i Rumski i Iločki okrug Sremske županije. Vojvodina je dobila status posebne upravne teritorije, a austrijski car je dodao titulu velikog vojvode.
1851. - Rođen je srpski pisac i lekar Laza Lazarević, jedan od najboljih srpskih realista. Prava je završio u Beogradu, a medicinu u Berlinu. Napisao je samo devet pripovedaka, od kojih je „Švabica” ostala u fragmentima. Prevodio je ruske pisce Nikolaja Černjiševskog, Nikolaja Gogolja i Alekseja Pisemskog i francuskog pisca Ežena Srkriba. Kao lekar učestvovao je u organizaciji saniteta u Srbiji i objavio 54 rada u stručnim medicinskim časopisima, od kojih neki imaju izuzetan značaj. Ostala dela: „Prvi put s ocem na jutrenje”, „Sve će to narod pozlatiti”, „Vetar”, „Na bunaru”, „Školska ikona”, „On zna sve”, „U dobri čas hajduci”, „Verter”.
1862. - Rođen je srpski pisac Janko Veselinović, realista i romantik narodnjak. Dela: romani „Hajduk Stanko”, „Junak naših dana”, „Borci”, zbirke pripovedaka „Slike iz seoskog života”, „Od srca srcu”, „Rajske duše”, „Zeleni vajati”, „Male priče”, „Seljanka”, pozorišna igra s pevanjem „Đido” [s Dragomirom Brzakom], komad „Potera” [s Čiča-Ilijom Stanojevićem].
1871. - Italija je donela Zakon o garancijama, kojim je papa proglašen neprikosnovenom osobom u čijem je posedu sedište Rimokatoličke crkve Vatikan.
1881. - Rođen je srpski socijalista Dimitrije Tucović, vođa socijalističkog pokreta u Srbiji, pacifista i vatreni protivnik rata, ali se kao rodoljub borio u oslobodilačkim ratovima Srbije od 1912. do pogibije 1914. godine.
1882. - Rođen je francuski slikar Žorž Brak, koji je s Pablom Pikasom 1905. osnovao kubistički pokret.
1887. - U Beogradu je osnovana Provizorna opservatorija Velike škole, čiji je rad omogućio izradu desetina naučnih radova koji su poslužili kao osnova za istraživanja klimatskih uslova. Osnivanjem Republičkog hidrometeorološkog zavoda Srbije 1947. Opservatorija je postala njegov sastavni deo.
1888. - U Brazilu je ukinuto ropstvo.
1914. - Rođen je američki bokser afričkog porekla Džozef Luis Barou, poznat kao Džoe Luis, apsolutni prvak sveta u teškoj kategoriji od 1937. do 1949. godine.
1930. - Umro je norveški polarni istraživač Fritjof Nansen, diplomata i humanista, profesor okeanografije na Univerzitetu u Oslu, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1922. godine.
1931. - Umro je srpski kompozitor i horovođa Josif Marinković, član Srpske kraljevske akademije, koji je najveći deo stvaralaštva posvetio herojskoj romantičarskoj muzici, znatno je obogativši u tehničkom i izražajnom pogledu.
1940. - Britanski premijer Vinston Čerčil u parlamentu je u Drugom svetskom ratu izjavio da naciji u sukobu s nacističkom Nemačkom ne može da obeća „ništa sem krvi, muke, suza i znoja”.
1941. - Ministar unutrašnjih poslova ustaške Nezavisne Države Hrvatske Andrija Artuković propisao je u Drugom svetskom ratu „Provedbenu naredbu o ustrojstvu i poslovanju ravnateljstva za javni red i sigurnost”, što je bio „pravni osnov” hrvatskih vlasti u istrebljenju Srba, Jevreja i Roma, kojim je van zakona stavljeno oko dva miliona Srba i desetine hiljada Jevreja i Roma.
1944. - U Drvaru je u Drugom svetskom ratu formirana Ozna [Odeljenje za zaštitu naroda] - partijska policija prema boljševičkom uzoru, kasnije preimenovana u Udbu [Uprava državne bezbednosti], SDB [Služba državne bezbednosti] i sadašnju BIA [Bezbednosno-informativna agencija].
1961. - Umro je američki filmski glumac Gari Kuper, jedan od najomiljenijih glumaca u istoriji Holivuda. Snimio je 84 filma.
1965. - Izrael i Zapadna Nemačka odlučili su da uspostave diplomatske odnose, posle čega je više arapskih država prekinulo odnose s Bonom.
1968. - U Parizu su počeli zvanični pregovori predstavnika Severnog Vijetnama i SAD o okončanju rata u Vijetnamu.
1969. - U rasnim nemirima u Kuala Lumpuru, glavnom gradu Malezije, poginulo je više od stotinu ljudi.
1981. - Na papu Jovana Pavla II u Rimu je pucao turski terorista Mehmed Ali Agdža, ranivši ga u stomak i ruku.
1994. - Ministri inostranih poslova SAD, Rusije, Velike Britanije, Francuske, Nemačke, Belgije i Grčke odlučili su na sastanku u Ženevi - na osnovu mirovnog koncepta Evropske unije - da 51 odsto teritorije bivše BiH pripadne bosanskim muslimanima i Hrvatima, a 49 odsto Srbima.
1994. - Palestinska policija je, na osnovu sporazuma Izraela i Palestinske oslobodilačke organizacije, u Jerihonu preuzela kontrolu od izraelske vojske.
1995. - U indijskoj državi Kašmir razularena masa muslimana, razbesnelih zbog razaranja jedne muslimanske džamije, palila je škole, vladine zgrade i hinduističke hramove.
1996. - Više od 600 ljudi poginulo je u nevremenu na severu Bangladeša.
1999. - Avioni NATO srušili su pokretni most u Vrbasu na Velikom bačkom kanalu. Istovremeno je visokoprovodljivim grafitnim bombama ponovo gađano nekoliko postrojenja Elektroprivrede Srbije, zbog čega su bez struje ostali Niš, Pirot, Kuršumlija, Aleksinac, Prokuplje, Leskovac, Šabac i delovi Beograda, Novog Sada i više mesta u Vojvodini.
1999. - Francuski pisac i filozof Režis Debre je u otvorenom pismu predsedniku Francuske Žaku Širaku optužio NATO za zločine nad civilima i osporio „ključni razlog” za agresiju na Saveznu Republiku Jugoslaviju.
1999. - Međunarodna organizacija za zaštitu ljudskih prava „Hjumen rajts voč” optužila je NATO da u Jugoslaviji krši međunarodno ratno pravo i da se stalno povećava broj ubijenih civila i razorenih civilnih objekata, mada je agresija otpočela pod izgovorom „zaštite ljudskih prava”.
1999. - Peru i Ekvador potpisali su dokument o razgraničenju, okončavši posle šest decenija spor zbog kojeg su dve latinoameričke zemlje triput ratovale.