Na današnji dan - 4. april

Na današnji dan - 4. april
beta


1284. - Umro kralj Kastilje Alfons X Mudri, utemeljivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik verske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom od 1252. do smrti, dvor u Toledu pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i hrišćanske skolastičare. Izdao zakonik za celu zemlju, pokrenuo pisanje španske istorije i astronomskih dela i prevođenje Svetog pisma na španski.

1581. - Engleska kraljica Elizabeta I proglasila za viteza Frensisa Drejka, gusara, potom admirala, prvog Engleza koji je oplovio svet.


1617. - Umro škotski matematičar Džon Neper, koji je sastavio logaritamske tablice i dao uputstvo o njihovom sastavljanju.

1765. - U Sankt Peterburgu umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik, enciklopedista svetskog glasa. Bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom i znatno doprineo razvoju tih nauka. Autor prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta, koji i danas nosi njegovo ime.

1825. - U Novom Sadu rođen srpski naučnik i filolog Đura Daničić. Podržavao Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa. Bio sekretar Jugoslovenske akademije znanosti i umetnosti u Zagrebu, gde je 1880. pokrenuo izradu „Rečnika hrvatskog ili srpskog jezika”. Sa latinskog preveo Stari zavet.

1860. - U Beogradu rođen Vojislav Ilić, pesnik koji se smatra osnivačem moderne poezije u srpskoj književnosti i tvorcem verističkog izraza.

1905. - U zemljotresu u provinciji Lahore, tada delu Britanske Indije, poginulo 19.000 ljudi.

1912. - U Tibetu proglašena Kineska Republika.

1914. - U Milfordu, američka država Pensilvanija, umro filozof, matematičar i naučnik Čarls Sanders Pirs, začetnik filozofije pragmatizma.

1939. - Na irački presto stupio Fejsal II posle smrti njegovog oca, kralja Gazija I.

1949. - Ministri spoljnih poslova SAD i 11 zapadnoevropskih država potpisali u Vašingtonu Severnoatlantski pakt, vojni ugovor kojim je stvorena snažna vojnopolitička formacija zapadnih saveznika.

1960. - Francuska i Federacija Mali potpisali sporazum kojim je Federacija Mali stekla nezavisnost.

1968. - U Memfisu, u američkoj saveznoj državi Tenesi, ubijen Martin Luter King, borac za građanska prava i mir. U borbi za ravnopravnost crnaca u SAD služio se Gandijevim metodama nenasilja i građanske neposlušnosti. Dobitnik Nobelove nagrade za mir 1964.

1969. - U Hjustonu, američka država Teksas, izvršena prva operacija ugrađivanja veštačkog srca u ljudski organizam. Prvi pacijent sa ugrađenim veštačkim srcem živeo je 4 dana.

1975. - Prilikom pada američkog vojnog transportnog aviona posle poletanja iz Sajgona poginulo 155 vijetnamske dece, ratne siročadi.

1983. - Umrla američka pozorišna i filmska glumica Glorija Svanson, zvezda nemog i zvučnog filma.

1998. - U eksploziji metana u ukrajinskom rudniku uglja Skačinsko, u Donjeckoj oblasti, poginula 63 rudara.

1999. - U vazdušnim udarima NATO na rafineriju nafte u Pančevu poginula tri radnika rafinerije. U bombardovanju toplane na Novom Beogradu poginuo čuvar toplane.

2001. - Sudanski ministar odbrane i još 14 vojnih funkcionera poginuli su u avionskoj nesreći u kritičnom trenutku građanskog rata u zemlji.

2002. - Angolska vojska i UNITA potpisali primirje u Luandi, čime je okončan jedan od najdužih i najkrvavijih afričkih ratova. Oko milion ljudi poginulo u borbama Vladinih snaga i UNITA koje su počele 1975. nakon sticanja nezavisnosti od Portugala.

2002. - U Beogradu u 82. godini preminuo arheolog Milutin Garašanin, član Srpske akademije nauka i počasni član mnogih evropskih akademija.