Na današnji dan - 31. decembar

Dogodilo se na današnji dan - 31. decembar



- Večeras najveći deo čovečanstva dočekuje Novu godinu. Proslavljanje Nove godine, prema antičkim piscima, potiče od svetkovine rođenja Sunca, a gašenje i paljenje svetla u ponoć podseća na običaj starih Egipćana da u pola noći najave dolazak svetlosti. Stari Persijanci Novu godinu su proslavljali darujući jedni drugima jaja, a Rimljani skupocene poklone. Kao početak Nove godine, 1. januar počeo je da se proslavlja u vreme vladavine rimskog državnika Julija Cezara, a kasnije su to prihvatili i hrišćani. Neki narodi, naročito u Aziji i Africi, Novu godinu ne dočekuju na dan prihvaćen u najvećem delu sveta. Doček Nove godine u sadašnjem smislu kod nas ranije nije postojao. Mladići obučeni u narodnu nošnju obilazili su kuće i pesmom čestitali ukućanima Novu godinu.

1781. - Otvorena je prva banka u SAD-u ("Bank of North America").

1845. - Rođen je srpski državnik Nikola Pašić, jedan od osnivača Radikalne stranke 1881. i njen vođa, tvorac Vidovdanskog ustava 1921, prvog ustava Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Kao student Ciriškog politehnikuma u Švajcarskoj, prišao je socijalistima i prihvatio ideje Svetozara Markovića i njegovog pokreta protiv apsolutističke vladavine dinastije Obrenović. Po povratku u Srbiju, uređivao je socijalistički list "Oslobođenje", a 1878. izabran je u parlament, u kojem se kao opozicioni vođa borio protiv autoritarnog režima Milana Obrenovića, zalažući se za uspostavljanje parlamentarne demokratije. Posle gušenja Timočke bune 1883, koju su u zaječarskom kraju podstakli radikali, emigrirao je i u odsustvu je osuđen na smrt, a kad se kralj Milan 1888. pomirio s radikalima, odlučujuće je doprineo da Srbija dobije veoma liberalan ustav. Ubrzo po abdikaciji kralja Milana u korist sina Aleksandra 1889, postao je predsednik parlamenta, a 1891. premijer. Dominantnu političku poziciju u Srbiji učvrstio je posle dolaska na vlast kralja Petra I Karađorđevića 1903. Premijer je ponovo postao 1904. i potom je još tri puta formirao srpsku vladu, a posle Prvog svetskog rata bio je triput i predsednik vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i uticao je na ključne istorijske događaje. Odlučno se odupro pokušajima Austro-Ugarske da potčini Srbiju, učestvovao je u stvaranju Balkanskog saveza uperenog protiv Otomanskog carstva i bio odan pristalica carske Rusije. Kao premijer i šef diplomatije, predvodio je Srbiju u pobedonosnim balkanskim ratovima 1912. i 1913. i u Prvom Svetskom ratu od 1914. do 1918. Imao je istaknutu ulogu u stvaranju Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, koju je posle rata zastupao 1919. na Versajskoj mirovnoj konferenciji.

1857. - Kraljica Viktorija proglasila je Otavu za novi glavni grad Kanade.

1879. - Tomas Edison priredio je prvu javnu demonstraciju svog novog pronalaska - električne lampe sa ugljenim vlaknom.

1911. - Marija Kiri, profesor fizike i direktor Instituta za radijum u Parizu, dobila je svoju drugu Nobelovu nagradu, ovoga puta za hemiju. Prvu nagradu dobila je 1903. godine, zajedno sa svojim suprugom Pjerom Kirijem, za fiziku.

1935. - Čarls Darou (Charles Darrow) patentirao je društevnu igru "monopol".

1968. - Sovjetski Savez testirao je TU-144 supersonični avion, nekoliko meseci pre anglo-francuskog "konkorda". TU-144 bio je tako sličan "konkordu" da ga je zapadna štampa prozvala "konkordski".

1971. - Televizija Beograd, na prostoru nekadašnje Jugoslavije, emitovala je televizijski program u boji, iz Studija 3 u Aberdarevoj ulici. Time je počeo sa radom Drugi program Televizije Beograd i pojavila se televizija u boji.

1984. - Radživ Gandi postao je premijer Indije nakon smrti svoje majke Indire Gandi.