28.kolovoza

Rođen Lav Nikolajevič Tolstoj


28. kolovoza - Kada je u svojoj zadnjoj moralnoj duhovnoj krizi Lav Nikolajevič Tolstoj potkraj listopada 1910. pobjegao iz Jasne Poljane i, slomljen bolešću, umro na željezničkoj postaji Astapovo 20. studenoga 1910. godine, bio je to njegov konačni bijeg iz plemićkog života kojega se odricao, ali i korak u povijest svjetske književnosti.
Još za Tolstojeva života govorilo se da u Rusiji postoje dva cara, Nikolaj i Lav, a veći je bio ovaj car, car riječi. Gotovo cijeli dugotrajni život Lava Tolstoja, rođenog 28. kolovoza 1828., obilježen je moralnim krizama i duhovnim dvojbama.
Rodio se u Jasnoj Poljani u bogatoj, plemićkoj obitelji, studirao je istočne jezike, potom pravo, da bi se naposljetku odlučio za časničko zvanje. Službujući na Kavkazu i u Sevastopolju napisao je "Dječaštvo", "Mladost" i "Sevastopoljske priče", a uz taj život vezana je i poetična pripovijest Kozaci. Ubrzo se Tolstoj zasitio vojske i vratio se u Jasnu Poljanu, želeći popraviti stanje seljaka.
Zaokupljenost odnosom vlastele i seljaštva očitovao je najprije u Jutru vlastelina. Na svojem je imanju osnovao školu zasnovanu na zamislima o jednakosti ljudi koja je uvelike pridonijela početku značajnih društvenih i gospodarskih reformi u Rusiji.
Godine 1880. Tolstoj potpuno prelazi na stranu patrijarhalnog seljaštva, kritizira crkvenu i državnu vlast pa ga Sveti sinod izopćuje iz Ruske poravoslavne crkve. Brojne novele i druga manja prozna djela tek su predradnje za velike romane.
U svome najvećem djelu "Rat i mir", a pisao ga je prema vlastitom priznanju sedam godina, dao je golemu povijesnu, društvenu i psihološku sliku Rusije s početka 19. stoljeća, iz razdoblja napoleonskih ratova. U nepreglednoj koloni likova nezaboravni su Pjer Bezuhov u Andrej Bolkonksi, kao dva pola muške naravi te Marija Bolkonska i Nataša Rostova kao temeljni likovi ženske prirode.

I u "Ani Karenjinoj", usporedo vođenom radnjom sučelio je dvije obitelji i analizirao bračne i obiteljske probleme. Sučeljeni su Kiti i Levin te Ana i Vronski, uz još 150 osoba koje su mu poslužile kao očitovanje snage psihološkog realizma.
Kobni rascjep Tolstojeve savjesti i duše, koji ga nije prestajao mučiti, suprotnost gospodareće klase i potlačenog naroda, najslikovitija je u Uskrsnuću, romanu uspona i pada Kaćuše Maslova i knjaza Nehljudova. Tolstoj je bio mislilac i propovjednik kojemu se hodočastilo sa svih strana svijeta. U to je vrijeme pisao novele s moralističkom tezom, jedna od njih je "Smrt Ivana Iljiča" o predsmrtnoj agoniji čovjeka koji je besmisleno potrošio svoj život.
Tolstojev, pak, životni i stvaralački vijek uvrstio ga je u niz onih osoba u povijesti svjetske književnosti koji je djelo neprocjenjiva kulturna i civilizacijska vrijednost.

NA DANAŠNJI DAN Zločini koji su počinjeni nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini
Sadistička iživljavanja naoružanih muslimana
Pripremio: Milivoje Ivanišević

Cerik, malo posavsko selo nastanjeno pretežno srpskim stanovništvom (Hrvata 26, muslimana 3, Srba 222), opština Brčko, pretrpelo je dva napada hrvatsko-muslimanskih oružanih formacija, predvođenih 108. brčanskom brigadom, Armije BiH. Prvi napad je izvršen prvog dana po Duhovima, Svvete trojici, 17. juna 1992. u ranim jutarnjim časovima, a drugi 28. avgusta 1992. u kasnim popodnevnim časovima. Napadi na selo vršeni su iz više pravaca, a u njima su, pored navedene jedinice, učestvovali i Hrvati i muslimani, tzv. civilno stanovništvo sela Dubrava i Bijela. U Ceriku se nalazio i veliki broj izbeglica iz ranije stradalih okolnih srpskih sela: Bijela i Gornja Skakava (opština Brčko), kao i Špionica i Srnice (opština Srebrenik) i ne samo njih. Posmrtni ostaci pobijenih u Ceriku predati su porodicama i organima Republike Srpske tek nakon dve godine, 26. juna 1944. u Gradačcu, a identifikacija je izvršena u mrtvačnici u Brčkom. Pored velikog broja ubijenih, nestalih i odvedenih u logore, u selu je, posle izvršene pljačke, zapaljeno i preko sto srpskih kuća i još znatno više pomoćnih, pratećih objekata. Zapaljen je i uništen i seoski mlin. Oskrnavljena je, opljačkana, a potom zapaljena i srpska pravoslavna crkva.

Žrtve: 1) Spasoje (Mihajlo) Andrić, 1932; 2) Milka (Radovan) Brković, 1975. i njena majka 3) Mitra (Pero) Brković, 1934; 4) Milutin Dragičević, 1925; 5) Petar (Vojislav) Džombić, 1942; 6) Lazo (Jovo) Ilić, 1933; 7) Risto (Mitar) Jovičić, 1926; 8) Jovo (Ilija) Marković, 1964; 9) Milivoje (Savo) Sekulić, 1940; 10) Ostoja (Savo) Mićanović, 1939; 11) Danilo (Petar) Mijatović, 1939; 12) Aco (Mirko) Milićević, 1958; 13) Simo (Petar) Simić, 1924; 14) Nedeljko (Staniša) Stevanović, 1941; 15) Žarko (Mirko) Zarić, 1919; 16) izvesni Pajo iz Špionice (verovatno Pajo Miladinović); 17) Perica iz Špionice, (verovatno Perica Miladinović) star oko osamnaest godina; 18) Jovo iz Srnica (verovatno Jovo Simić, 1933), star oko 45 god; 19) Radovan Brković, 1934, otac Milke i suprug Mitre Brković; 20) Ostoja (Dimitrije) Bojić 1938; 21) Jovan (Novak) Bojić, 1942; 22) Savo (Kosta) Savić, 1950; 23) Cvijetin (Srećko) Milićević, 1940; 24) Milovan (Simo) Bogdanović, 1970; 25) Simo Miladinović, 1971; 26) Ana Miladinović, 1961; 27) Milovan (Pero) Miladinović, 1958.

Milanova vodenica, odnosno zaselak Živkovići, na lokalnom putu između sela Peći i Skelana u opštini Srebrenica, 28. avgusta 1992. oko 8.30 časova, naoružani muslimani pripadnici Armije BiH, regrutovani sa ovog područja, postavili zasedu i tom prilikom na svirep i podmukao način ubili četiri civilna lica srpske nacionalnosti koja su se iz svog sela pešice uputila u Skelane. Sadistička iživljavanja obesnih naoružanih muslimanskih mladića nad pohvatanim nemoćnim i nedužnim starim osobama srpske nacionalnosti bila su vidljiva po ostacima odeće i skoro bezbrojnim spoljnim povredama tela iskasapljenih srpskih žrtava: podlivima, posekotinama i ranama koje su prouzrokovale smrt.

Žrtve: 1) Svetozar (Drago) Živković, 1915; 2) Stanko (LJubomir) Živković, 1936; 3) Dragan (Radenko) Milanović, 1951; 4) Krstina (Milenko) Aćimović, 1920.