Na današnji dan - 16. avgust

Na današnji dan - 16. avgust
rts


1717. - U bici kod Beograda u austrijsko-turskom ratu, u kojoj se na strani Austrijanaca borilo i 6.000 Srba iz Vojvodine, austrijski feldmaršal francuskog porekla Fransoa Eugen Savojski naneo je težak poraz Turcima i zauzeo Beograd izbacivši Turke i iz severne Srbije. Austriji je Požarevačkim mirom zaključenim 1718. pripala severna Srbija, Banat i severna Bosna.

1832. - Rođen je nemački psiholog, filozof i lingvista Vilhelm Vunt, osnivač eksperimentalne psihologije, profesor na univerzitetima u Hajdelbergu, Cirihu i Lajpcigu. Definisao je psihologiju kao „nauku o unutrašnjem i neposrednom iskustvu” i zasnovao je psihološka istraživanja i eksperimente kao „čistu opservaciju”. Osnovao je prvi moderni institut za psihologiju i eksperimentalnu laboratoriju. Njegov učenik bio je i srpski psiholog Ljubomir Nedić, pisac prvog našeg univerzitetskog udžbenika iz psihologije. Dela: „Principi fiziološke psihologije”, „Uvod u psihologiju”, „Psihologija naroda” [10 tomova].


1845. - Rođen je francuski fizičar Gabrijel Lipman, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1908, koji je pronašao proces fotografisanja u prirodnim bojama. Konstruisao je i kapilarni elektrometar i zasnovao princip o održanju elektriciteta.

1919. - Obrazovana je Vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca pod predsedništvom Ljube Davidovića, sastavljena od predstavnika Demokratske stranke [zajednice] i Socijaldemokratske partije. Vlada je ubrzo donela uredbe o osmočasovnom radnom vremenu i o osiguranju radnika u slučaju bolesti i nesreće.

1921. - Umro je srpski kralj Petar I Karađorđević, kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom do smrti Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, čija je vladavina obeležena razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim razvojem, kulturnim napretkom i slobodom štampe.

1944. - Na ostrvu Vis u Drugom svetskom ratu nastavljeni su pregovori Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije i izbegličke jugoslovenske vlade, koja se obavezala da Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije prepusti svu savezničku pomoć, raspusti oružane snage u inostranstvu i javno se odrekne Draže Mihajlovića i četnika. Pristala je i da u sastav NOVJ bude uključena ratna mornarica bivše Jugoslavije, koja se nalazila na Malti pod upravom savezničke flote.

1958. - Rođena je američka pevačica i glumica Madona Luiz Veronika Čikone, poznata kao Madona, jedna od najpopularnijih pevačica krajem 20. veka.

1960. - Kipar je stekao nezavisnost, s arhiepiskopom Makariosom III kao predsednikom republike. Kipar, dotad deo Otomanskog carstva, postao je kolonija Velike Britanije 1878. odlukom Berlinskog kongresa.

1973. - Umro je američki mikrobiolog poreklom ukrajinski Jevrejin Selman Ejbraham Vaksman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1952. Nagradu je dobio za pronalak streptomicina, prvog antibiotika koji uspešno suzbija tuberkulozu. Pronašao je i neomicin. Napisao je autobiografiju „Moj život sa mikrobima”.

1977. - Umro je američki muzičar Elvis Aron Presli, „kralj roka”, izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. veka. Prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u dvadesetak filmova. Umro je u 42. godini zbog prekomerne upotrebe alkohola i droge.

1984. - Umro je srpski pisac Dušan Radović, jedinstvena medijska ličnost srpske kulture i vrstan dečji pisac. Radio je u listovima „Zmaj”, „Pionir”, „Kekec” i „Poletarac” i bio urednik dečjih redakcija Radija i Televizije Beograd. U široj javnosti je posebno upamćen po radio-emisiji Studija B „Beograde, dobro jutro”, kojom je od 1976. osam godina budio Beograđane obiljem satiričnih doskočica, duhovitih komentara i ljupkog humora, obeleženih autentičnom mudrošću. Dela: zbirke pesama „Poštovana deco”, „Smešne reči”, „Vukova azbuka”, „Pričam ti priču”, „Ponedeljak”, „Utorak”, „Sreda, „Četvrtak”, dramska dela „Kapetan Džon Piplfoks”, „Tužibaba”, „Če” [s Matijom Bećkovićem], aforizmi „Beograde, dobro jutro”, TV serija „Na slovo, na slovo”.

1991. - Umro je italijanski filmski režiser Luiđi Campa, pripadnik prve generacije neorealističkog pravca, autor više desetina filmova, koji je najviše bio zakupljen moralnim problemima. Filmovi: „Živeti u miru”, „Teške godine”, „Lake godine”, „Proces u gradu”, „Rimljanika”, „Amerikanac na odmoru”.

1999. - Najmanje 104 Roma iz Smedereva, Beograda, Pančeva i Gnjilana, među kojima dosta dece, udavilo se kad je u Jadranskom moru, 28 nautičkih milja od jugoslovenske obale, potonuo brodić kojim su pokušali da ilegalno uđu u Italiju.

Umro Elvis Presley




16. kolovoza – Legendarni američki kralj rock and rolla Elvis Presley rođen je u East Tupelu, 8. siječnja 1935., kao Elvis Aaron Presley. Umro je na današnji dan 1977.
Elvis je počeo pjevati s 13 godina na crkvenim svečanostima i srednjoškolskim priredbama u Memphisu. S 18 godina napustio je školu i počeo raditi kao portir u kinu i kao vozač kamiona. Prvu pjesmu snimio je kao rođendanski poklon majci. Njegov uzlet počinje sredinom 50-tih godina hitovima "That s All Right Mama" i "Heartbreak Hotel", a najuspješnije mu je razdoblje od 1960. do 1975. godine, u kojem je izdao 52 ploče.



Godine 1956. započeo je i filmsku karijeru filmom "Voli me nježno". Većinom je glumio u muzičkim filmovima koji su nosili ime njegovih pjesmama, koje su redovito postajale hit. Od 1957. do 1966. Presley se nalazio na popisu deset najkomercijalnijih američkih glumaca.
Godine 1975. počeo je osjećati ozbiljne zdravstvene probleme, dijabetes, gastritis, a postao je i ovisan o drogi. U travnju 1977. doživljava srčani udar, ali ne mijenja način života. Četiri mjeseca kasnije, 16. kolovoza 1977., Elvis pada u duboku komu zbog prevelike količine droge. Liječnici mu pokušavaju spasiti život, međutim, bez uspjeha.
Elvis je još za života postao legenda. Srušio je sve rekorde - u dvadesetak godina rada objavio je 97 ploča, a na vrhovima top ljestvica proveo je čak 996 tjedana.



Stotine tisuća obožavatelja već su stigle na imanje Graceland u Tennesseju, kako bi obilježile 30. godišnjicu njegove smrti. Počast će mu odati mnogobrojnim koncertima, natjecanjima i dražbama, što dokazuje da i trideset godina nakon tragičnog nestanka sa svjetske glazbene scene ovaj jedinstveni pjevač i dalje ima najvjernije obožavatelje na svijetu.

NA DANAŠNJI DAN
Zločini koji su počinjeni nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini
Pogrom Srba na teritoriji opštine Goražde
Pripremio Milivoje Ivanišević
OsjeČani, uglavnom muslimansko selo u opštini Goražde (Srba 12, muslimana 162), sa tri srpska zaseoka: Smreke, Podmjera i Kriva Draga, u kojima je bilo nešto više srpskog stanovništva nego u samim Osječanima. Navedene srpske zaseoke su 16. avgusta 1992. napale lokalne naoružane muslimanske formacije iz sastava Armije BiH. Tom prilikom srpska populacija je gotovo uništena u navedenim zaseocima. Poginuli su i brojni dobrovoljci koji su pokušali da ih odbrane. Pored velikog broja žrtava i malog broja onih koji su uspeli da prežive ovaj masakr, uništena je i sva srpska imovina - opljačkana je ili spaljena.

Žrtve: 1) Mladen (Drago) Dragičević, 1952; 2) LJubo (Danilo) Miladinović, 1933; 3) Milanko (Risto) Nešković, 1950. i njegova majka 4) Vukosava (Vukadin) Nešković, 1922; 5) Kosa (Nedo) Nešković, 1929; 6) Mila (Nikola) Vukadin, 1949; 7) Milka (Miloš) Vukadin, 1935; 8 ) Nikola (Marko) Vukadin, 1910; 9) Sava (Luka) Vukadin, 1921; 10) Milja Vukadin, 1920.