Na današnji dan - 8. avgust

Na današnji dan - 8. avgust

NA DANAŠNJI DAN Zločini koji su počinjeni nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini
Muslimani su srpske civile masakrirali tupim oruđem
Priredio: Milivoje Ivanišević

Ježestica, jedno od najvećih čisto srpskih sela u Opštini Bratunac (502 stanovnika srpske nacionalnosti) na području mesne zajednice Kravica, napali su 8. avgusta 1992. muslimani iz susednog sela Jaglića i muslimanske jedinice iz sela sa šireg područja Bratunca, Vlasenice i Srebrenice, pripadnici Armije BiH. U vreme napada većina meštana se nalazila na imanjima, gde su obavljali svoje uobičajene svakodnevne letnje poljoprivredne poslove. U napadu na Ježesticu ubijeno je na veoma svirep način devet civila srpske nacionalnosti. Jednoj od žrtava napadači su odsekli glavu koju je po Srebrenici danima nosio poznati muslimanski zlikovac Kemal Mehmedović Kemo iz srebreničkog sela Pale. Po osvajanju sela, muslimani su opljačkali što se moglo opljačkati, a ostalo razorili i popalili.

Žrtve: 1) Vojin (Rado) Bogičević, 1929; 2) Slavka (Obren) Mlađenović, 1931. i njena dva sina: 3) Anđelko (LJubomir) Mlađenović, 1965; 4) Dragan (LJubomir) Mlađenović, 1960; 5) Sreten (Miloš) Ranković, 1962; 6) Milan (Vujadin) Ranković, 1935; 7) Savka (Nedeljko) Stjepanović, 1951; 8 ) Milosav (Obrad) Stjepanović, 1919. i 9) Srbo (Savan) Đurić, 1944.
Klisura (Srba 26), Hadrovići (Srba 14) i Bursići (Srba 9), mala i siromašna brdsko-planinska srpska sela u višegradskoj opštini, napali su 8. avgusta 1992. ujutro oko devet časova lokalni muslimani, pripadnici oružanih formacija Armije BiH, koji su najvećim delom regrutovani u muslimanskim naseljima višegradske, goraždanske i rogatičke opštine. U navedenim selima nije bilo srpskih vojnih jedinica, a ni sami meštani nisu pružali oružani otpor muslimanskim napadačima. Pa i pored toga, u životu su ostali samo oni koji se tu nisu zatekli i koji su uspeli da pobegnu, ostali su masakrirani uglavnom hladnim oružjem i tupim predmetima. Tela nekih pokojnika nađena su ugljenisana. Imovina i stoka većine meštana opljačkani, a kuće i ostale zgrade domaćinstva, preko 40 građevinskih objekata u ova tri sela (Klisura 9 porodičnih kuća, Hadrovići 7 i Bursići 5, a pored njih i preko raznih 20 pomoćnih zgrada: štala, šupa, ambara, svinjaca, i dr) su posle izvršene pljačke, razoreni i spaljeni.

Žrtve: 1) Joka (Miloš) Vukašinović, 1914; 2) Milorad (Marko) Kusmuk, 1961. i njegov brat 3) Miloš (Marko) Kusmuk, 1965; 4) Danica (Dušan) Kusmuk, 1931; 5) Drago (Vaso) Kusmuk, 1954; 6) Božana Ićagić, 1911. i njena kći 7) Stojanka (Vojin) Ićagić, 1933; 8 ) Zoran (LJubo) Kojić, 1965; 9) Milka Krsmanović, 1928; 10) Borka Andrić, 1924.
Bok Jankovac, pretežno srpsko selo na obali reke Save (Srba 475, Hrvata 154, muslimana 61, Jugoslovena 41, ostalih 30) u prigraničnom području prema Hrvatskoj u Opštini Gradiška (bosanska). Srpski deo sela napadnut je u poznim noćnim časovima 8. avgusta 1992. Napad su izvršile veoma jake oružane formacije regularne armije Republike Hrvatske (HVO). U pripremi pred napad, hrvatske jedinice su prešle reku Savu i na prepad pokušale da ovladaju Bok Jankovcem. Tom prilikom ubijeno 16 i ranjena 22 lica srpske nacionalnosti.

Žrtve: 1) Milivoj (Mlađen) Ajdera, 1960; 2) Branko (Predrag) Golić, 1973; 3) Nedeljko (Milorad) Golić, 1967; 4) Predrag (Mihaljo) Grahovac-Pedo, 1955; 5) Borisav (Stojan) Dobraš, 1953; 6) Rodoljub (Branko) Zrnić, 1962; 7) Aleksandar (Nikola) Ilinčić, 1971; 8 ) Mirko (Rade) Karan, 1953; 9) Vico (Zdravko) Latinčić-Bajo, 1958; 10) Nenad (Jovo) Ratković, 1960; 11) Nebojša (Dragoljub) Sladojević, 1962; 12) Zoran (LJubomir) Topličić, 1966; 13) Živko (Savo) Šinik, 1958; 14) Predrag (Janko) Škrbić, 1972; 15) Zoran (Branislav) Šobota, 1959; 16) LJubiša (Miloš) Šušnjar, 1966.

Umro Stjepan Radić

8. kolovoza - Stjepan Radić, osnivač HSS-a, rodio se 11. lipnja 1871. u Trebarjevu Desnom nedaleko od Siska. Smrtno ga je ranio Puniša Račić u jugoslavenskoj Skupštini. Umro je 8. kolovoza 1928. u Zagrebu.
U ranoj mladosti Radić je mnogo putovao i proučavao ponajviše narodni život i seljačko gospodarstvo. Tada se odlučio posvetiti politici ili, kako bio on rekao, da će učiti i braniti svoj narod. Radić je boravio u mnogo gradova, škola i sveučilišta, ali ih je bio prisiljen napuštati upravo zbog svojega bunta i prosvjeda. Zbog sudjelovanja u spaljivanju mađarske zastave u jesen 1895., osuđen je zajedno s dvadesetak studenata zagrebačkoga Sveučilišta, s kojeg je dvije godine prije toga isključen. Zatim je studirao, ili pokušavao studirati, u Pragu, Parizu, Budimpešti, Moskvi i drugdje. Ujedno uči jezike, upoznaje političke prilike i političare.
Godine 1904. zajedno s bratom Antunom osnovao je Hrvatsku pučku seljačku stranku. Premda je Radić težio širem, sveslavenskom ujedinjenju te zbog toga putovao u Rusiju, 1918. se izjasnio za ujedinjenje Hrvata, Srba i Slovenaca na temelju demokratske jednakopravnosti. Tražio je da se buduća država uredi na federativnome načelu, istupajući protiv centralizma i velikosrpske hegemonije. Od tada počinju njegovi nesporazumi s novim režimom, koji ga želi slomiti pritiscima, progonima i zatvorom.
Godine 1925. svoju će stranku, koja se tada zvala Hrvatska republikanska seljačka stranka, dovesti do toga da prizna monarhiju i centralistički Vidovdanski ustav. Štoviše, Radić ulazi u vladu, a stranka ponovno mijenja svoje ime u Hrvatsku seljačku stranku, ali je već dvije godine poslije ponovno u opoziciji. Tada sa Svetozarom Pribičevićem stvara Seljačko-demokratsku koaliciju i traži reviziju ustava. U proljeće 1828. Radić dobiva mandat za sastav vlade, no opstrukcija radikala ruši njegove planove. Bilo je jasno da su suprotnosti koje su prožimale cjelokupan život stare Jugoslavije toliko narasle da bi za njihovo rješavanje trebali radikalni zahvati, čak rušenje cijeloga društveno-gospodarskog sustava što ga je država ljubomorno čuvala. Odnosi u Skupštini postaju tih dana sve napetiji, a za nesporazume se okrivljuju prvaci HSS-a.
Tada se počinju širiti glasine o potrebi likvidacije Stjepana Radića. Radić je objavio članak o tome, dan uoči skupštinske sjednice, u dnevniku svoje stranke Narodni val. Poznata je povijesna činjenica da je radikalski poslanik Puniša Račić 20. lipnja 1928. pucao u Skupštini u poslanike HSS-a. Teško je ranio Stjepana Radića, a ubio je njegova sinovca Pavla Radića i Đuru Basaričeka.
Zločin u jugoslavenskoj skupštini naišao je na zgražanje cijelog civiliziranog svijeta, a kada je 8. kolovoza od zadobivene rane Stjepan Radić umro, njegov posljednji ispraćaj pretvorio se u prosvjed protiv režima. Kasniji događaji pokazali su da je Puniša Račić imao moćne zaštitnike na dvoru, ali jednako tako da njegov revolver nije mogao riješiti sudbonosne političke probleme stare Jugoslavije, pa ni hrvatsko pitanje.