Na današnji dan - 24. jul

NA DANAŠNJI DAN
Zločini koji su počinjeni nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini
Muslimani i Hrvati pregazili srpsko selo Mrtvicu
Pripremio: Milivoje Ivanišević
Mrtvica, veliko srpsko selo (Srba 843, Jugoslovena 5, ostalih 4) u Opštini Lopare, napale su 24. jula 1992. oružane formacije Armije BiH. U napadu su učestvovali uglavnom muslimani i Hrvati iz okolnih sela ove i susednih opština. Prilikom napada ubijeno je i ranjeno više lica srpske nacionalnosti. Mnogi od preživelih meštana zaštitu su potražili u okolnim srpskim selima i opštinskom centru. Stambenim i drugim objektima nanesena je znatna materijalna šteta.

Žrtve: 1) Milenko (Budimir) Stanojević, 1971; 2) Dragomir (Petko) Stevanović, 1964; 3) Tripun (Trifko) Stevanović, 1958; 4) Ilija (Nedeljko) Maksimović, 1984.

NASTAVAK OD JUČE:
JAMNIĆI, malo naselje u Opštini Srbinje, napadnuto je 23. jula 1992. i tom prilikom ubijeno je više nedužnih civilnih lica srpske nacionalnosti. Prepad i ubistva izvršili su pripadnici oružanih formacija Armije BiH, uglavnom regrutovani iz muslimanskih sela ovog dela podrinja: Foče, Čajniča, Višegrada, Goražda. Po osvajanju sela muslimani su opljačkali srpsku imovinu, stoku odveli u svoja sela, a stambene i ostale objekte domaćinstva razorili i popalili. Preživeli meštani, od kojih mnogi sa povredama, jedva su se spasli i bez igde ičega prebegli u Srbinje i okolna naselja koja se nalaze pod vlašću Republike Srpske, a ne mali broj njih preko Drine u SR Jugoslaviju.

Žrtve: 1) Ilija (Mitar) Kovač, 1945; 2) Pero (Đorđe) Dubovina, 1925; 3) Milan (Mikajlo) Golubović, 1963; 4) Novo Golubović; 5) Dragan Golubović; 6) Milorad Golubović; 7) NJegoš (Stojan) Savić, 1970; 8 ) Pejka Golubović; 9) Milorad (Šćepan) Elez, 1932; 10) Dragan (Spasoje) Elez, 1967; 11) Novo (Spasoje) Elez, 1979; 12) Dragan (Milan) Šolaja, 1973.

Otkriven Machu Picchu




24. srpnja - Američki arheolog Hiram Binghaim (Hajrm Bingem) je 1911.-e, u nepristupačnom predjelu Anda, otkrio ostatke grada Inka - Machu Picchu (Maču Pikču). O tom "izgubljenom gradu" Inka i danas malo zna. Zašto je građen na tako nepristupačnom terenu, samo 110 km od glavnoga grada Inka Kusku? Kada je građen?
Danas arheolozi tvrde da Machu Picchu nije bio grad u klasičnom smislu jer nisu pronađeni ostaci birokratske uprave, trgovine ili vojne utvrde. Najvjerojatnije je građen kao carski posjed i religijsko utočište ili kao tajni ceremonijalni grad. Ostaci Machu Picchua odaju carski stil Inka kakav se može naći i na drugim mjestima nekad najveće države Novoga svijeta prije dolaska Europljana. No neobičan je po okolišu: smješten je usred bujne vegetacije koju natapa rijeka. Grad ima dvjestotinjak građevina smještenih po terasama i raspoređenih oko velikog središnjeg trga. Četvrti na koje je podijeljen uske su i izdužene tako da maksimalno iskorištavaju prostor.

Postoje i terase izvan naseljenog dijela koje imaju kanale za natapanje. Na uzvisini u središtu grada nalazi se granitni monolit, možda žrtvenik, karakterističan za Inke, a možda i zvjezdarnica. Zidine Machu Picchua izgrađene su od orijaških blokova kamena. Podatak je još fascinantniji jer se zna da Inke nisu poznavali kotač ni željezno oruđe, a analizom je utvrđeno da su blokovi savršeno izrezani u kamenolomima i da su se završni radovi obavljali na samom gradilištu.

Grad koji je četiristo godina bio zaboravljen u andskoj prašumi četiristo godina, čini se da je bio napušten još i prije nego što su carstvo Inka pokorili Španjolci. Prema jednoj teoriji, stanovnike je pokosio sifilis koji je stigao iz Europe, a ostalo je učinio građanski rat

Dogodilo se na današnji dan - 24. jul



1704. - Velika Britanija preuzela je Gibraltar od Španije.

1783. - Rođen je Simon Bolivar, južnoamerički revolucionar i nacionalni vođa, poreklom kreolac iz Karakasa. Rukovodio je borbama za nezavisnost španskih kolonija i njihovo nacionalno oformljenje. Kao član hunte u Venecueli, putovao je u London, nabavio oružje i 1811. proglasio nezavisnost Venecuele. Oslobodio je Venecuelu, Ekvador, Panamu i Peru. Izabran je za predsednika Kolumbije i Bolivije, koja je po njemu dobila ime. Ostvarenje njegove životne zamisli, osnivanje federacije južnoameričkih republika kojoj bi on bio na čelu, omele su političko-ekonomske podvojenosti vladajućih klasa i otpor SAD i Velike Britanije. Zbog ispoljenih diktatorskih sklonosti, bio je prisiljen da se povuče sa vlasti 1830. godine.

1783. - Gruzija postaje protektorat carske Rusije.

1804. - Srpska potera predvođena bimbašom (kasnije vojvodom) Milenkom Stojkovićem uhvatila je i pogubila na dunavskom ostrvu Ada Kale dahije Aganliju, Kučuk Aliju, Mulu Jusufa i Mehmeda Fočića, koji su prethodno sečom knezova zapalili iskru Prvog srpskog ustanka. Vlasti u Istanbulu verovale su da su Srbi osvetom nad dahijama dobili zadovoljenje, ali su se ustanici pod vođstvom Karađorđa sukobili 1805. sa sultanovom vojskom.

1828. - Rođena je srpska slikarka i pesnikinja Mina Karadžić, ćerka Vuka Karadžića i supruga Alekse Vukomanovića, prvog profesora književnosti na Liceju u Beogradu. Među njenim sačuvenim slikama (kojih ima oko 50), mahom portretima, ističu se "Autoportret", "Crnogorac sa kapom", "Mladi Crnogorac", "Devojka sa vinovom lozom". Prevodila je na nemački srpske narodne pripovetke i poslovice i objavila ih u Berlinu 1854. Štampala je uspomene na Branka Radičevića i ostavila zabeleške s puta po Srbiji 1830.

1906. - Umro je srpski pisac Stevan Sremac, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najistaknutijih realista u srpskoj književnosti. Pisao je duhovite pripovetke iz provincijskog života u kojem je našao starinsku atmosferu, poetsku nežnost, humorističke zaplete, a pod naslovom "Iz knjiga starostavnih" izdao je poetizovane pripovetke iz narodne istorije. Ostala dela: drame "Ivkova slava", "Zona Zamfirova", romani "Pop Ćira i pop Spira", "Vukadin", politička satira "Luminacija na selu".

1966. - Umro je Mongomeri Klift, američki filmski glumac poznat po ulogama ljubavnika sa primesama psihopatoloških kompleksa. Filmovi: "Mesto pod suncem", "Odavde do večnosti", "Naslednica", "Stanica Termini" i dr.

1967. - Bitlsi su potpisali peticiju za legalizaciju marihuane.

1985. - Gandi je potpisao primirje sa vođom Sika (Longowai).

1987. - Izašla je usavršena verzija IBM-PC DOS 3.3.