Na današnji dan - 12. jul

Na današnji dan - 12. jul
beta




100. p. n. e. - Rođen je rimski vojskovođa, pisac i državnik Gaj Julije Cezar. Posle pobede nad svojim suparnicima postao je diktator Rima. Ubijen je u zaveri zastupnika republikanskog uređenja u Senatu 15. marta 44. p. n. e. kada je bio na vrhuncu moći. Njegovi zapisi iz galskih ratova spadaju u remek-dela stare rimske književnosti. Uveo je Julijanski kalendar, kojim se i danas služe neke pravoslavne crkve.

1191. - Engleski kralj Ričard Lavljeg Srca zauzeo je u Trećem krstaškom ratu grad Akru.


1536. - Umro je holandski humanista, filozof i filolog Erazmo Roterdamski, kritičar papske države i zloupotreba crkve. Svoje poglede na duhovne, crkvene i društvene prilike izneo je u satiričnom delu „Pohvala ludosti”, a njegov spis „De ratione studii” prvi je sistematski program humanističkog školskog obrazovanja.

1543. - Engleski kralj Henri VIII oženio se šesti, i poslednji put, sa Katarinom Par, udovicom lorda Latimera.

1682. - Umro je francuski astronom Žan Pikar. Prvi je precizno izmerio stepen meridijanskog luka i omogućio tačnije izračunavanje poluprečnika Zemlje. Pokrenuo je 1679. astronomski almanah „Connaišance des Temps”.

1806. - U Parizu je formirana Rajnska konfederacija u koju je ušlo 16 nemačkih država pod protektoratom Napoleonove Francuske. To je značilo i kraj Svetog Rimskog Carstva Nemačke, koje je ukinuto 6. avgusta kada se Franc I Habzburg odrekao carske nemačke krune. Konfederacija se raspala 1813. nakon Napoleonovog poraza u bici kod Lajpciga.

1854. - Rođen je američki pronalazač i industrijalac Džordž Istman. Osnovao je kompaniju „Kodak” koja je godinama držala monopol u industriji kamera i filma.

1884. - Rođen je italijanski slikar i vajar Amedeo Modiljani. Dobar deo života proveo je u Parizu (1906-1920), gde se uklopio u savremene likovne tokove „Pariske škole”, a proslavio se portretima i ženskim aktovima stilizovanim u izdužene forme.

1904. - Rođen je čileanski pisac i diplomata Pablo Neruda, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1971. Hrabro se suprotstavio uvođenju Pinočeove diktature, a njegova sahrana iste, 1973. godine, pretvorila se u manifestaciju čileanskih antifašista. („Dvadeset ljubavnih i jedna očajna”, „Pokušaj beskonačnog čoveka”, „Španija u srcu”, „Elementarne ode”).

1910. - U avionskoj nesreći poginuo je engleski proizvođač automobila i pilot Čarls Stjuart Rols, koji je s Frederikom Henrijem Rojsom 1906. osnovao kompaniju za proizvodnju automobila „Rols-Rojs”.

1920. - Zvanično je otvoren Panamski kanal, šest godina nakon što je kroz njega prošao prvi brod.

1941. - Nakon napada Nemačke na SSSR u Drugom svetskom ratu, sovjetska vlada i Velika Britanija potpisale su u Moskvi sporazum o uzajamnoj pomoći i zajedničkoj borbi protiv nacističke Nemačke.

1941. - Na Cetinju je u Drugom svetskom ratu proglašena kvislinška suverena i nezavisna Crna Gora pod protektoratom fašističke Italije.

1960. - Francuska je priznala nezavisnost kolonija u Africi Dahomeja, Nigera, Gornje Volte, Obale Slonovače, Čada, Centralne Afrike i Konga.

1979. - Gilbertova Ostrva u Tihom okeanu stekla su nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta pod nazivom Republika Kiribati, posle 87 godina britanske kolonijalne uprave.

1984. - Umro je srpski pisac i diplomata Marko Ristić, istaknuti teoretičar beogradske nadrealističke grupe i jedan od predstavnika moderne i avangarde u srpskoj i jugoslovenskoj književnosti između dva svetska rata. Od 1945. do 1951. bio je jugoslovenski ambasador u Parizu („Od sreće i od sna”, „Bez mere”, „Nox microcosmica”).

1993. - Zemljotres na severu Japana aktivirao je klizišta i pokrenuo džinovske morske talase, u kojima je oko 200 ljudi izgubilo život.

1997. - Kubanska vlada je, nakon laboratorijskih ispitivanja, potvrdila autentičnost posmrtnih ostataka legendarnog gerilskog vođe Ernesta Če Gevare, pronađenih u Boliviji, gde je ubijen, a potom prebačenih na Kubu, na osnovu sporazuma vlada dveju zemalja.

1998. - Francuska je pobedom nad Brazilom (3:0) u Parizu u finalu svetskog fudbalskog prvenstva, prvi put postala prvak sveta u fudbalu.

2000. - U Topoli je umro princ Tomislav Karađorđević, sin kralja Aleksandra I i brat kralja Petra II. Njegova sahrana 16. jula u porodičnoj grobnici na Oplencu okupila je skoro celu porodicu Karađorđevića, koja je živela u inostranstvu od Drugog svetskog rata, kada su komunisti, po dolasku na vlast, zabranili kralju i članovima njegove porodice povratak u zemlju. Princ Aleksandar Karađorđević, sin kralja Petra II, vratio se s porodicom u SRJ 2001, a odlukom Savezne vlade 12. jula porodici Karađorđević je dat na korišćenje dvorski kompleks na Dedinju.

2001. - SAD su objavile crnu listu zemalja koje nisu započele borbu protiv trgovine ljudima. Na tom spisku nalaze se 23 zemlje, uključujući Izrael, Grčku i Saudijsku Arabiju.

2001. - Bivši bugarski car Simeon II prihvatio je kandidaturu za premijera te zemlje. Na tu dužnost je zvanično izabran u parlamentu 24. jula.

2002. - U Beogradu je započela rad Komisija za izradu Ustavne povelje buduće zajednice Srbije i Crne Gore.

2003. - Savet bezbednosti UN produžio je mandat međunarodnim mirovnim snagama u BiH (SFOR) za godinu dana i zatražio da svi optuženi za ratne zločine budu privedeni pravdi. Snage Sfora razmeštene su u BiH u januaru 1996.

NA DANAŠNJI DAN Masakri na Petrovdan (1)


Pripremio: Milivoje Ivaniševi



Sase i Zalazje, čisto srpski zaseoci, za ovdašnje brdskoplaninske uslove dosta velikog sela Obadi, pripadaju opštini Srebrenica. Istovremeno su ih napale muslimanske snage iz Srebrenice na pravoslavni praznik, Petrovdan, 12. jula 1992. Napad na ova sela izveli su pripadnici Armije BiH, uglavnom dobrovoljci iz muslimanskih sela ovog kraja. Zalazje je uništeno do temelja. Stradali su gotovo podjednako i branioci i njihovi najbliži rođaci i prijatelji koji su, uz pomoć malog broja dobrovoljaca, pokušali da odbrane svoje porodice i imanja. U više porodica (Jeremić, Vujadinović, Rakić...) u odbrani sela izginuli su gotovo svi muškarci. Za razliku od Zalazja, Sase se delimično odbranilo. Srbi koje su pohvatali Muslimani, najčešće je reč o ranjenim i starijim osobama, nikada nisu pronađeni. Broj ranjenih, zarobljenih i povređenih lica srpske nacionalnosti nadmašuje broj poginulih branilaca i ubijenih civila. Srpska imovina, stoka i hrana u Zalazju su opljačkani, spaljeni i uništeni. Centar sela je opustošen i pretvoren u zgarište. Oštećena manastirska crkva Svetih apostola Petra i Pavla i spaljen konak. Srpsko groblje je oskrnavljeno i u dobroj meri razoreno. Za mnogim licima još uvek se krajnje bezuspešno traga preko Međunarodnog komiteta Crvenog krsta.
Žrtve: 1) Ivan (Miladin) Josipović, 1955; 2) Goran (Vojislav) Mitrović, 1970; 3) Đuka Simić, 1930; 4) Blagoje (Blagoje) Živanović, 1954; 5) Dušan (Slobodan) Blagojević, 1946; 6) Radinka (Dragomir) Cvijetinović, 1952; 7) Ivan (Ranko) Cvijetinović, 1953; 8. ) Svetislav (Tadija) Dragičević, 1949; 9) Željko (Milorad) Giljević, 1970; 10) Nedeljko (Desimir) Gligić, 1948; 11) LJubisav (Nikola) Gligorić, 1962; 12) Aleksa (Miloš) Gordić, 1955; 13) Jovan (Cvijetko) Grujičić, 1954; 14) Stanoje (Ignjat) Grujičić, 1946; 15) Slobodan (Milan) Ilić, 1946; 16) Milisav (Sreten) Ilić, 1957; 17) Luka (LJubomir) Jeremić, 1927; 18. ) Ratko (Miloš) Jeremić, 1969; 19) Marko (Ratko) Jeremić, 1965; 20) Radovan (Ratko) Jeremić, 1963; 21) Milovan (Mališa) Lazarević, 1946; 22) Momir (Stanko) Lazarević, 1955; 23) Branislav (Aleksandar) Pavlović, 1947; 24) Rajko (Jugoslav) Petrović, 1963; 25) Dragomir (Borisav) Rakić, 1957; 26) Svetozar (Cvijetin) Rakić, 1951; 27) Momčilo (LJubomir) Rakić, 1949; 28. ) Miodrag (LJubomir) Rakić, 1959; 29) Mile (Momčilo) Rakić, 1966; 30) Branko (Gojko) Simić, 1959; 31) Petko (Gojko) Simić, 1963; 32) Božo (Stanko) Stanojević, 1966; 33) Miladin (Gojko) Stanojević, 1929; 34) Mihailo (Svetislav) Stjepanović, 1942; 35) Radivoje (Bogoljub) Tomić, 1950; 36) Miroljub (Radivoje) Todorović, 1961; 37) Miladin (Rado) Tubić, 1955; 38. ) Radisav (Radovan) Vasiljević, 1963; 39) Radislav (Radovan) Vasiljević, 1965; 40) Boško (Živojin) Vujadinović, 1951; 41) Vaso (Živojin) Vujadinović, 1954; 42) Nedeljko (Bogdan) Vujadinović, 1947; 43) Dragomir (Milovan) Vujadinović, 1947; 44) Milovan (Slavoljub) Vujadinović, 1948; 45) Dušan (Vaso) Vujadinović, 1940; 46) Milan (Zagorka) Zekić, 1959; 47) Vukašin (Spasoje) Ćetković,1938.

Napadi na Petrovdan - sela Biljača i Zagoni (2)


Pripremio: Milivoje Ivanišević



Biljača, dosta veliko, plodno podrinjsko muslimansko selo, u prigraničnom podružju prema Srbiji i SRJ, (Hrvata 1, muslimana 629, Srba 17, Jugoslovena 7) pripada opštini Bratunac. U ovom selu su na Petrovdan, 12. jula 1992. u zasedi stradali uglavnom mladići iz Bratunca koji su pokušali da pomognu selima Zalazje i Sase, susednim, brdskim selima u srebreničkoj opštini.
NJih su napali muslimani iz Srebrenice, odnosno naoružani pripadnici Armije BiH pod komandom bivšeg milicionera Nasera Orića. Zasedu su postavili muslimani Biljače i okolnih muslimanskih sela, pripadnici tzv. Podrinjskog odreda koje je predvodio Osman Malagić.
Žrtve:1) Dragomir (Nenad) Živković,1970; 2) Jovan (Cvijetin) Živanović,1969; 3) Milivoje (Dragan) Živanović,1972; 4) Božidar (Ivan) Jokić, 1968; 5) Dragoljub (Savo) Jokić, 1961; 6) Boško (Andre) Kovačević, 1969; 7) Nedeljko (Milojko) Mitrović, 1965; 8. ) Željko (Milorad) Perić, 1973; 9) Milenko (Branko) Savić, 1968; 10) Dragan (Lazo) Savić, 1953; 11) Tomo (Stjepan) Spasojević, 1956; 12) Milan (Neđo) Đokić, 1967; 13) Miroslav (Stojan) Andrić, 1967; 14) Bogdan Jokić.
Zagoni, već pominjano selo sa velikim brojem Srba, u opštini Bratunac, pretrpelo je novi žestok napad pripadnika oružanih formacija Armije BiH, prikupljenih iz okolnih muslimanskih naselja i Srebrenice na Petrovdan, 12. jula 1992.
I tada, ponovo, kao da im prethodni napad od 5. jula nije bio dovoljno uspešan, pljačkali su i razarali ovo selo i, pritom, ponovo ubili znatan broj meštana srpske nacionalnosti. Od tada su Zagoni, bar dok je rat trajao, za meštane srpske nacionalnosti konačno nedostupni za boravak i život, napušteni i opusteli.
Žrtve: 1) Milovan (Milko) Dimitrić, 1962; 2) Miodrag (Jakov) Jovanović, 1952; 3) Dušan (Živojin) Milošević, 1963; 4) Đorđo (Aleksa) Milošević, 1934; 5) Vidosav (Branko) Milošević, 1968; 6) Dragiša (Milko) Milošević, 1963. i 7) Miodrag (Milko) Milošević, 1970.

Rođen Pablo Neruda

12. srpnja - Pablo Neruda čileanski je pjesnik, pravim imenom Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto. Rodio se 12. srpnja 1904. u Parralu. Umro je 23. rujna 1973. u Santiagu de Chile.
Kao diplomat proveo je više godina u Madridu gdje se sprijateljio s Lorcom i drugim španjolskim pjesnicima te pristupio antifašističkom pokretu, zbog čega je u svojoj domovini bio proganjan.

U početku piše pretežno ljubavnu liriku, a poslije prelazi na društveno i politički angažiranu poeziju koja govori protiv ratnih strahota i ustaje u obranu potlačenih. Objavio je 19 zbirki poezije, od kojih su važnije "Španjolska u srcu" u kojoj daje potresnu, ali uvjerljivu sliku borbe španjolskog naroda.
Život i svijet doživljavao je u prvom redu čulno, pa su uzbuđenje, ogorčenje, samilost i srdžba osnovni motivi njegove poezije. Stilski, prešao je put od neoromantizma preko nadrealizma do čiste borbene i socijalne poezije. Osnovne su mu teme u ranijim godinama ljubav, kasnije pustoš, samoća, patnje, borba i smrt.

Njegov vulkanski temperament, vječita spremnost da na nešto reagira i da se za nešto bori, učinio ga je jednim od najplodnijih (30 zbirki), ali i kvalitativno najneujednačenijih velikih pjesnika XX. stoljeća. Njegov "Sveopći spjev" (Canto general, 1950.), postao je simbolom stremljenja za književnost čileanskog naroda.
Godine 1971. dodijeljena mu je Nobelova nagrada za književnost. Ostala djela: "Crepusculario", "Sto ljubavnih soneta", "Dvadeset ljubavnih i jedna očajna", "Prstenovi", "Pokušaj neizmjernog čovjeka", "Boravak na zemlji", "Elementarne ode", "Podsjetnik s Crnog otoka", "Ruke dana", "Kraj svijeta".

.