Na današnji dan - 29. jun

NA DANAŠNJI DAN Zločini nad Srbima u BiH i Hrvatskoj


Logor za Srbe nalazio se u seoskoj magazi



Večići, veliko selo sa verski veoma izmešanom strukturom stanovništva (Srba 408, Hrvata 221, muslimana 1102; Jugoslovena 1) u opštini Kotor Varoš. Napad na srpski deo sela izvršili su Hrvati i muslimani iz Večića 29. juna 1992, u saradnji sa sunarodnicima, naoružanim Hrvatima i muslimanima iz ostalih okolnih sela, pripadnicima Armije BiH. Posle slamanja srpske odbrane, Večići su izvesno vreme bili jedno od značajnih muslimanskih uporišta, a potom je u kući Kasima Hibića i nekoj njegovoj magazi osnovan i logor u kome se uskoro našlo više zatvorenih Srba.
Žrtve: 1) Miroslav (Đurađ) Jurić, 1960; 2) Stevo (Dragoljub) Đekanović, 1969; 3) Nenad (Dane) Kalamanda, 1969. i njegov brat 4) Stanko (Dane) Kalamanda, 1968; 5) Radan (Vojin) Kuprešak, 1970; 6) Stanislav (Mile) Narić, 1972; 7) Branimir (Vid) Stojanović, 1971; Petar (Đurđe) Pavlović, 1970; 9) Jelenko (Mlađen) Jeftimir, 1966; 10) Željko (Dušan) Kukić, 1971.
Brežani, jedno od većih brdsko-planinskih, starih i poznatih srpskih sela u srebreničkom kraju, koje je stradalo i ranije u oba prethodna svetska rata, pogotovo za vreme NDH i nemačke okupacije (Srba 271, muslimana 5), napali su pred samo svitanje, oko 4 časa 30. juna 1992, pripadnici oružanih formacija, jačine hiljadu boraca, Armije BiH, regrutovanih u srebreničkoj i susednim opštinama. Tom prilikom na veoma surov način, tupim predmetima, noževima i ostalim hladnim oružjem, u toku borbi i posle osvajanja, ubijeno je devetnaest meštana srpske nacionalnosti. Žrtve napada su uglavnom starije osobe i žene, meštani koji su ostali u selu da koliko-toliko čuvaju i hrane stoku i održavaju kuće, kao i njihovi malobrojni branioci, mlađi i loše naoružani stanovnici Brežana. Pokretnu imovinu i stočni fond (118 krava, 18 pari volova, 147 junadi, 236 ovaca, 11 konja) muslimanski navodni civili (žene, deca i starci) okolnih sela, koji su od početka akcije aktivno učestvovali u napadu, opljačkali su i preneli u svoja domaćinstva. Posle pljačke spalili su sve nepokretne objekte - 64 stambenih i preko 87 pomoćnih zgrada. Tela pokojnika, srpskih žrtava Brežana, dugo su ostala nesahranjena i nedostupna porodicama.
Žrtve: 1) Radovan (Đole) Petrović, 1923; 2) Miloš (Rade) Novaković, 1956; 3) Dostana Lazić, 1919; 4) Obren (Čedo) Jovanović, 1927; 5) Vidoje (Pavle) Lazić, 1937; 6) Kristina (Pavle) Lazić, 1935; 7) Milenko (Ilija) Dragičević, 1947; LJubomir (Milenko) Josipović, 1977; 9) Miloš (Vlado) Krstajić, 1937; 10) Pero (Vlado) Krstajić, 1935; 11) Stanko (Luka) Milošević, 1900; 12) Vidoje (Milovan) Milošević, 1974; 13) Stanko (Luka) Milošević, 1900; 14) Stanoje (Milivoje) Mitrović, 1963; 15) Milisav (Miko) Rankić, 1947; 16) Dragoslav (Milisav) Rankić, 1974; 17) Miroslav (Milisav) Rankić, 1972; 1 Milomir (Radisav) Stevanović, 1946. i 19) Dragan (Stjepan) Stjepanović, 1961.

Dogodilo se na današnji dan - 29. jun



1613. - Izgoreo je Šekspirov teatar Globe.

1844. - Rođen je srpski političar i pravnik Gligorije-Giga Geršić, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije. Jedan je od osnivača Radikalne stranke, u čijoj je vladi triput bio ministar pravde. Bio je plodan pravni pisac, naročito u oblasti međunarodnog javnog prava. Dela: "Enciklopedija prava", "Sistem rimskog privatnog prava", "Priroda državine", "Današnje ratno pravo", "Današnje diplomatsko i konzularno pravo", "Međunarodno-pravni bilans u posleratnoj balkanskoj krizi".

1844. - Rođen je srpski matematičar i pronalazač Ljubomir Klerić, profesor mehanike na Velikoj školi u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, ministar prosvete i privrede. Izumeo je polarni pantograf i traktoriograf. Bavio se uglavnom teorijskom mehanikom, napisao više naučnih radova i univerzitetski udžbenik "Teoriska mehanika".

1865. - Rođen je Shigechiyo Izumi, čovek koji je najduže živeo. Umro je kada je imao čak 120 godina i 237 dana.

1869. - Skupština Srbije usvojila je ustav koji su posle smrti kneza Mihaila Obrenovića 1868. sačinili Milivoje Blaznavac, Jovan Ristić i Jovan Gavrilović, namesnici njegovog maloletnog sina Milana. Prvi put u istoriji Srbije, skupština je postala zakonodavni organ, mada s ograničenim pravima.

1877. - Rođen je srpski pisac Petar Kočić, jedan od najistaknutijih pisaca srpskog realizma, nacionalni borac protiv austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine. Po povratku sa studija slavistike u Beču i službovanja u Srbiji i Skoplju, dugo je bio bez posla, osuđivan je i tamnovao je u Banja Luci i Tuzli. U Banja Luci je pokrenuo list "Otadžbina", koji je često bio zabranjivan. Počeo je pesmama, ali je ubrzo prešao na prozu. Jedrim i sažetim pripovedanjem i svežim poetskim jezikom, snažno je prikazao planinski zavičaj, život u njemu i sudbinu seljaka, a u satirama je britko kritikovao prilike u kojima su živeli potlačeni bosanski seljaci pod austrougarskom okupacijom. Dela: satire "Jazavac pred sudom", "Sudanija", zbirke pripovedaka "S planine i ispod planine", "Jauci sa Zmijanja".

1882. - Prema projektu nemačkog inženjera Oskara Smrekara, koji je obavio probna bušenja, u Beogradu je pušten u rad prvi savremeni vodovod. Iz pet dubokih bunara grad je dobijao oko 65 litara vode u sekundi.

1916. - Prvi put je uzleteo avion tipa boing.

1921. - U Beogradu je pokušan atentat na regenta Aleksandra Karađorđevića, dok se vraćao iz Skupštine u kojoj je ozakonio Vidovdanski ustav. Sa skela nedovršene zgrade na uglu Miloševe i Masarikove ulice, molerski radnik Spasoje Stejić bacio je bombu na regentovu kočiju, ali je ona zapela za telefonske žice i eksplodirala ne pogodivši cilj. Stejić je potom osuđen na smrt, ali je presuda preinačena na 20 godina robije.

1922. - Rođen je srpski pisac Vasko Popa, član Srpske akademije nauka i umetnosti, najprevođeniji srpski pesnik u drugoj polovini 20. veka. Nazivan je jezičkim čudotvorcem i poslednjim velikim originalnim pesnikom. Dela: zbirke pesama "Kora", "Nepočin-polje", "Sporedno nebo", "Uspravna zemlja", "Vučja so", "Živo meso", "Kuća nasred druma", "Rez", antologija narodnih umotvorina "Od zlata jabuka", antologija poetskog humora "Urnebesnik".

1943. - U aktu odmazde zbog poraza u sukobu s borcima Rasinskog i Južnomoravskog partizanskog odreda kod Ćalija, Nemci su u Drugom svetskom ratu u podnožju brda Bagdala u Kruševcu streljali oko 600 civila, uključujući žene i decu. To mesto je nazvano Slobodište i tu se svake godine održava manifestacija Svečanosti slobode.

1945. - Rutenija, nekada deo Čehoslovačke, postaje deo Ukrajine.

1949. - Južna Afrika počela je da sprovodi aparthejd. Zabranjeno je sklapanje mešovitih brakova.